Trí tuệ nhân tạo (AI) ngày nay đã không còn lạ gì với chúng ta. Đây cũng là một chủ đề hấp dẫn được nhiều nhà làm phim tập trung khai thác, nổi tiếng như The Matrix (Ma trận), Kẻ Hủy Diệt... Hãy cùng Toplist điểm qua Top 10 bộ phim về trí tuệ nhân tạo hay nhất mọi thời đại nhé.
2001: A Space Odyssey
Trong Top 10 bộ phim về trí tuệ nhân tạo xuất sắc nhất thì có lẽ 2001: A Space Odyssey (tạm dịch: Tàu không gian Odyssey 2001) có lẽ là bộ phim kinh điển nhất, đồng thời cũng khó xem nhất. Bộ phim do huyền thoại Stanley Kubrick đạo diễn, lấy bối cảnh con tàu Odyssey ngoài không gian.
Con tàu được điều hành bởi một AI máy chủ, có thể nói chuyện với con người. Điều tạo nên giá trị cho bộ phim, đó là chính AI này đã lừa dối các phi hành gia, phục vụ mưu đồ của nó. Đây là điều chưa có tiền lệ, khi AI được con người tạo ra phải phục vụ con người. Chi tiết AI lừa dối con người đã tạo nên cú đột phá trong điện ảnh, lần đầu tiên nhắc đến nguy cơ tiềm tàng của AI với con người, khiến nhiều bộ phim sau này cũng làm về sự lừa dối, phản bội của AI với con người như The Matrix, Ex Machina...
Một điều đáng lưu ý nữa, trong 2001: A Space Odyssey, một mạng lưới thông tin kết nối toàn cầu đã được AI sử dụng. Chắc hẳn bạn đã hình dung ra, mạng lưới đó tương tự như mạng lưới Internet mà chúng ta sử dụng ngày nay, chỉ có điều phim ra mắt từ năm 1968 còn Internet đến tận năm 1974 mới ra đời. Bởi vậy, nhiều người cho rằng 2001: A Space Odyssey là bộ phim đi trước thời đại, đã dự báo được sự ra đời của Internet.
Thông tin chi tiết:
- Năm sản xuất: 1968
- Thể loại: Phim điện ảnh, khoa học viễn tưởng, bí ẩn
- Đạo diễn: Stanley Kubrick
- Ngôi sao: Keir Dullea, Gary Lockwood, William Sylvester
- Điểm IMDb: 8.3
Metropolis
Ra mắt từ năm 1927, chắc hẳn bộ phim Metropolis (tạm dịch: Thủ phủ) là bộ phim làm về tương lai rất khác với tương lai hiện tại của chúng ta. Bởi lẽ, bộ phim được làm dựa trên những phỏng đoán, suy tưởng của con người đương thời. Bộ phim lấy bối cảnh tương lai, khi một thành phố siêu công nghệ là Metropolis trở thành thủ phủ của nhân loại. Tại đây, con người phải làm việc điên cuồng, trong guồng quay công nghiệp hóa. Để giải phóng những con người khổ sở, con trai của chúa tể Metropolis đã tìm cách nổi dậy chống lại cha, nhưng không ngờ cha mình đã tạo ra một robot sử dụng AI giống y hệt người con gái mà anh yêu, để khiến trái tim anh tan vỡ.
Mặc dù ra mắt từ năm 1927, Metropolis vẫn còn lưu giữ nhiều giá trị tinh túy đến tận bây giờ. Bộ phim được ngay cả huyền thoại Stanley Kubrick cũng phải khen ngợi. Metropolis thậm chí còn làm được điều mà ít bộ phim khoa học viễn tưởng làm được, đó là thể hiện dưới dạng phim câm - một thể loại phim nghệ thuật khó làm. Đây cũng là bộ phim câm tốn kém nhất lịch sử.
Thông tin chi tiết:
- Năm sản xuất: 1927
- Thể loại: Phim điện ảnh, khoa học viễn tưởng, chính kịch
- Đạo diễn: Fritz Lang
- Ngôi sao: Brigitte Helm, Alfred Abel, Gustav Fröhlich
- Điểm IMDb: 8.3
The Matrix
Nhắc đến những bộ phim về trí tuệ nhân tạo, chắc hẳn chúng ta cũng không thể không nhớ đến The Matrix (tạm dịch: Ma trận). Bộ phim có nội dung xoay quanh những người kháng chiến, do Morpheus và Neo - người được chọn, dẫn đầu, chống lại phe người máy. Để chống lại phe người máy, con người phải vào trong "ma trận" - một thế giới ảo do AI của phe người máy tạo ra - tương tự như thế giới thật để làm con người không nhận ra mình đang phải làm nô lệ cho người máy. Tại đây, Neo cùng những người bạn của mình phải đi tìm AI "Nhà tiên tri" (Oracle) chống lại AI "Kiến trúc sư" (Architector), trong khi đó cũng phải chống lại đội quân AI đặc vụ của phe người máy.
Ra mắt vào năm 1999, khi công nghệ thông tin và Internet bắt đầu phổ biến, The Matrix đã tạo ra cú đột phá trong dòng phim về trí tuệ nhân tạo. Không còn là những con robot giống như người nữa, AI trong The Matrix sát với thực tế AI mà chúng ta biết đến như hiện nay hơn. Bộ phim đã chiến thắng 4 giải Oscar năm đó, dù 2 phần phim sau không còn chất lượng bằng như The Matrix Trilogy (bộ 3 phim Ma Trận) vẫn được đánh giá rất cao, thậm chí nhiều người còn cho rằng The Matrix rất có thể là thực tế hoặc tương lai của loài người.
Thông tin chi tiết:
- Năm sản xuất: 1999
- Thể loại: Phim điện ảnh, khoa học viễn tưởng, hành động
- Đạo diễn: Wachowski brothers
- Ngôi sao: Keanu Reeves, Laurence Fishburne, Carrie-Anne Moss
- Điểm IMDb: 8.7
Ex Machina
Và cái tên cuối cùng góp mặt trong Top 10 bộ phim về trí tuệ nhân tạo hay nhất mọi thời đại là Ex Machina (tạm dịch: Người máy trỗi dậy). Bộ phim xoay quanh một anh chàng kỹ sư IT, được founder của tập đoàn công nghệ khét tiếng nhất thế giới mời đến tham gia 1 dự án đang thử nghiệm. Với dự án này, anh chàng phải tiếp xúc với 1 cô gái robot có AI điều khiển, phải dạy cô ta và đánh giá sự nhận thức, phát triển trí tuệ của AI ấy. Thế nhưng điều mà cả kỹ sư lẫn founder đều không ngờ, đó là AI đang lừa dối họ, với kế hoạch sẽ thoát khỏi phòng thí nghiệm và hòa trộn vào thế giới loài người một ngày không xa.
Là bộ phim mang tính nghệ thuật của hãng phim chuyên đầu tư các phim độc lập A24, Ex Machina mang nhiều điểm độc đáo: không cần một bối cảnh rộng lớn, không cần những pha đánh nhau hoành tráng của robot... Ex Machina tập trung khai thác sâu hơn vào cảm xúc và chủ đề nhân tính: điều gì xảy ra khi một AI nhận thức được bản thân và muốn được trở thành người bình thường, sống như con người, được đối xử như con người. Có lẽ bởi vậy, với Ex Machina, người xem vừa lạnh gáy với kế hoạch tinh vi của AI, vừa thông cảm và thương xót với AI này.
Mặc dù chỉ được 7.7 trên IMDb nhưng Ex Machina cũng được đề cử 2 giải Oscar: kịch bản gốc xuất sắc nhất, hiệu ứng ký xảo xuất sắc nhất, và chiến thắng 1 giải hiệu ứng kỹ xảo.
Thông tin chi tiết:
- Năm sản xuất: 2014
- Thể loại: Phim điện ảnh, khoa học viễn tưởng, bí ẩn
- Đạo diễn: Alex Garland
- Ngôi sao: Alicia Vikander, Domhnall Gleeson, Oscar Isaac
- Điểm IMDb: 7.7
WALL-E
WALL-E (tạm dịch: Người máy WALL-E) là một bộ phim hoạt hình của hãng Pixar, từng chiến thắng Oscar cho phim hoạt hình xuất sắc nhất năm. Bộ phim cũng có AI trong người máy, nhưng khác với The Terminator, WALL-E là AI trong những người máy dễ thương, có tính cảm sâu sắc là WALL-E và EVE. Bộ phim lấy bối cảnh tương lai, khi Trái Đất ngập chìm trong rác, con người đã rời bỏ Trái Đất từ rất lâu. Tại đây, chỉ còn lại người máy WALL-E sống một mình, cho tới một ngày cậu gặp người máy thăm dò EVE và hành trình đến với con tàu của loài người bắt đầu từ đó.
Thông tin chi tiết:
- Năm sản xuất: 2008
- Thể loại: Phim hoạt hình, khoa học viễn tưởng, phiêu lưu
- Đạo diễn: Andrew Stanton
- Ngôi sao: Ben Burtt, Elissa Knight, Jeff Garlin
- Điểm IMDb: 8.4
Ghost in the Shell
Một bộ phim thể loại cyberpunk nổi tiếng khác, nhưng do Nhật Bản thực hiện, đó là Ghost in the Shell. Đây được đánh giá là anime kinh điển nhất thể loại cyberpunk Nhật Bản, cũng là 1 trong những anime kinh điển nhất của Nhật. Bộ phim hoạt hình xoay quanh nhân vật nữ đặc vụ người máy chuyên điều tra các vụ án liên quan đến robot. Theo chân một vụ án vô cùng phức tạp, cô cùng cộng sự phát hiện ra đứng sau những vụ án đó là cả một mưu đồ hướng đến các AI, và phải ngăn chặn bằng mọi giá.
Sau thành công của anime, Hollywood đã làm lại bộ phim live-action vào năm 2017. Phiên bản live-action xem tạm được, không thực sự thành công như phiên bản anime.
Thông tin chi tiết:
- Năm sản xuất: 1995
- Thể loại: Phim hoạt hình, khoa học viễn tưởng, trinh thám
- Đạo diễn: Mamoru Oshii
- Ngôi sao: Atsuko Tanaka, Iemasa Kayumi, Akio Ôtsuka
- Điểm IMDb: 8.0
Black Mirror
Được đánh giá là một trong những TV series xuất sắc nhất của Netflix, Black Mirror (tạm dịch: Gương đen) là chuỗi những bộ phim khoa học viễn tưởng lấy chủ đề công nghệ. Mỗi tập phim là một câu chuyện riêng biệt, đưa con người vào những bối cảnh trong tương lai, nơi công nghệ phát triển vượt mức kiểm soát của con người. Đó có thể là công nghệ VR, AR, trí tuệ nhân tạo... Hầu hết các tập phim đều nói về mặt trái của công nghệ, tạo ra chất kịch tính, ghê rợn cho bộ phim. Một số tập phim của Black Mirror cũng tập trung vào trí tuệ nhân tạo (AI) như:
- Be right back: Sau khi bạn trai mất, một cô gái đã sử dụng phần mềm AI tái lập lại bạn trai ảo dựa trên chính những tin nhắn, status, e-mail của người bạn trai.
- Playtest: Một người đàn ông được mời tham gia dự án thử nghiệm game kinh dị thực tế ảo. Anh ta phải gắn chip vào gáy, qua đó, con chip sử dụng AI để nghiên cứu nỗi sợ, và tạo ra các ảo giác tác động trực tiếp đến thị giác, thính giác, khứu giác của anh ta.
- Metal Head: Câu chuyện về một người phải chạy trốn và chiến đấu con robot chó săn được điều hành bởi AI.
- Black Museum: Câu chuyện về một cô gái đến "bảo tàng đen" - bảo tàng cấm; nơi trưng bày những vật công nghệ vi phạm nhân tính. Trong đó có một thiết bị AI lưu giữ lại ký ức, trí nhớ, hành vi của một người đã chết trong một vật thể (gấu bông) và thiết bị lưu giữ khoảnh khắc cuối cùng của người tử tù.
- Rachel, Jack and Ashley Too: Ashley là 1 ca sĩ nổi tiếng được hàng triệu bạn trẻ hâm mộ. Để tối đa hóa lợi nhuận từ hình tượng Ashley, các nhà sản xuất đã chế tạo ra robot Ashley mini với AI xây dựng từ Ashley.
Sau 5 season với nhiều tập phim độc đáo, Black Mirror đã chiến thắng 6 giải Primetime Emmy và chiến thắng 1 giải BAFTA (Oscar của Anh) trong tổng số 10 giải được đề cử.
Với nội dung mới lạ, độc đáo và thường đem lại cho khán giả cảm giác "sởn da gà", bộ phim Black Mirror là cái tên đứng đầu Top 10 bộ phim về trí tuệ nhân tạo hay nhất mọi thời đại.
Thông tin chi tiết:
- Năm sản xuất: 2011-Hiện tại
- Thể loại: TV series, khoa học viễn tưởng, kịch tính
- Đạo diễn: Charlie Brooker
- Ngôi sao: Daniel Lapaine, Hannah John-Kamen, Michaela Coel
- Điểm IMDb: 8.8
Blade Runner 2049
Được đánh giá là "cha đẻ của cyberpunk" (phong cách tương lai có sự kết hợp của công nghệ cao và đời sống thấp), Blade Runner là bộ phim về người nhân bản, được đánh giá là một "cult culture" (biểu tượng văn hóa cho một nhóm nhất định) của điện ảnh Hollywood. Bộ phim do Ridley Scott thực hiện đã tạo cảm hứng cho nhiều bộ phim và game sau này.
Đến năm 2019, bộ phim Blade Runner 2049 được thực hiện, nối tiếp nội dung của Blade Runner. Mặc dù nội dung chủ đạo của bộ phim vẫn là về người nhân bản, nhưng trong Blade Runner 2049 có sự xuất hiện của AI Joi - cô nàng trợ lý ảo mà nhân vật chính K đã phải lòng. Chính mối tình giữa người nhân bản K và Joi đã tạo nên dấu ấn cho bộ phim. Mặc dù ra mắt sau nhưng Blade Runner 2049 được xem là đã kế thừa được sự thành công của bộ phim năm 1982, với việc chiến thắng 2 giải Oscar mà phiên bản tiền nhiệm đã không thể chiến thắng.
Thông tin chi tiết:
- Năm sản xuất: 2017
- Thể loại: Phim điện ảnh, khoa học viễn tưởng, hành động
- Đạo diễn: Denis Villeneuve
- Ngôi sao: Harrison Ford, Ryan Gosling, Ana de Armas
- Điểm IMDb: 8.0
West World
Một TV series khác trong Top 10 bộ phim về trí tuệ nhân tạo hay nhất là West World (tạm dịch: Thế giới viễn tây). Bộ phim xoay quanh thế giới trò chơi thực tế giả tưởng, nơi mà cả một vùng đất viễn tây ảo được xây dựng như thế giới thật, nhưng thực ra chỉ là trò chơi. Tại đây, từng con người đều là các nhân vật game, nhưng lại có AI thiết lập phục vụ cốt truyện game đó. Mọi chuyện bắt đầu rắc rối khi các AI nhận ra được rằng mình là ai, và bắt đầu chống lại cốt truyện để lật đổ những kẻ thao túng.
Được phát hành bởi HBO, West World đã từng tạo nên một cơn sốt trong cộng đồng phim ảnh nhờ nội dung độc đáo. Bộ phim đã chiến thắng 7 giải Primetime Emmy và được đề cử 4 giải Golden Globes.
Thông tin chi tiết:
- Năm sản xuất: 2016
- Thể loại: TV series, khoa học viễn tưởng, bí ẩn
- Đạo diễn: Lisa Joy, Jonathan Nolan
- Ngôi sao: Evan Rachel Wood, Jeffrey Wright, Ed Harris
- Điểm IMDb: 8.7
Terminator 2: Judgment Day
Terminator 2: Judment Day (tạm dịch: Kẻ hủy diệt 2: Ngày phán xét) là phần thứ 2 trong series phim bom tấn ăn khách một thời mang tên "kẻ hủy diệt". Nối tiếp thành công của phần 1, phần 2 của "Kẻ hủy diệt" cũng do đạo diễn gạo cội James Cameron thực hiện. Bộ phim xoay quanh chiến binh đến từ tương lai, giúp bảo vệ trái đất khỏi "ngày phán xét" khi robot hủy diệt loài người. Được sản xuất từ năm 1991, thậm chí phần 1 là từ năm 1984, hình thức thể hiện của AI trong Terminator 2: Judment Day tương đối đơn giản: đó là trí tuệ nhân tạo điều khiển người máy, giúp người máy giống với con người. Bộ phim thậm chí còn thành công hơn cả phần 1, khi đã chiến thắng 4 giải Oscar năm đó.
Thông tin chi tiết:
- Năm sản xuất: 1991
- Thể loại: Phim điện ảnh, khoa học viễn tưởng, hành động
- Đạo diễn: James Cameron
- Ngôi sao: Arnold Schwarzenegger, Linda Hamilton, Edward Furlong
- Điểm IMDb: 8.5