Ở Việt Nam chúng mình luôn có rất nhiều ngày lễ, nhưng chắc hẳn ngày lễ quan trọng nhất, không thể bỏ qua nhất chính là Tết Nguyên Đán. Trong lễ Tết này, là thời gian mọi người quay quần bên nhau sau một năm dài bận rộn với guồng quay cuộc sống, với những bộn bề lo toan. Ngoài những hoạt động vui chơi thì một phần không thể thiếu trong dịp này chính là những món ăn. Còn gì hạnh phúc hơn việc được cùng nhau ngồi bên mâm cơm đầm ấm. Khi nói về món ăn, bên cạnh những món thông dụng, ngày thường, thì ngày Tết ở Việt Nam còn có những món ăn vô cùng đặc trưng. Trong bài viết này, hãy cùng Toplist điểm qua 25 món ăn đặc trưng nhất nhé!
Miến
Miến là một thức ăn được làm từ gạo tẻ, nhưng không giống như phở, miến có sợi nhỏ, và không dai bằng. Tuy nhiên, bên cạnh miến gạo thì ngày Tết còn phổ biến thêm miến dong, loại miến này được làm bằng củ dong, có màu xanh nhạt và trong.
Miến cũng là một món ăn không thể thiếu trong mâm cơm ngày Tết, cũng như các mâm lễ cúng tổ tiên, đất trời. Miến nấu rất nhanh và đơn giản. Loại miến phổ biến nhất ngày Tết phải kể đến miến gà. Thường thì các bà mẹ sau khi luộc gà, sẽ dùng nước để nấu miến. Khi miến vừa chín tới thì bỏ thêm chút hành lá, rắc thêm chút tiêu, nêm nếm gia vị vừa ăn. Như vậy là đã có một món ăn vô cùng tuyệt vời rồi.
Canh măng khô
Mâm cơm truyền thống ngày Tết của người Việt Nam không thể thiếu món canh măng khô. Măng là loại thực phẩm chứa chất xơ nên tốt cho tiêu hoá, không gây thừa cân nếu ăn nhiều và có tác dụng chống ngán cho ngày Tết.
Măng khô thường sử dụng loại măng nứa hoặc măng mai, măng lưỡi lợn. Tuy nhiên, măng nứa khô là phổ biến và ngon nhất. Măng khô thường được kết hợp cùng sườn lợn, móng giò lợn để nấu canh hầm và món canh măng khô nấu sườn đã trở thành món ăn truyền thống trong ngày Tết của người Việt Nam.
Chả bò
Trong bàn tiệc thiết đãi khách trong những ngày đầu xuân của người miền Trung thường có khoanh chả bò màu đỏ hồng. Với đủ vị mặn, ngọt, giòn, dai, cay quyện với mùi thơm nồng đặc trưng của tiêu đen đã khiến cho món này không thể thiếu trong các dịp lễ Tết.
Lạp xưởng
Một trong những món phổ biến ở miền Nam mà bất kì ai cũng biết đến đó là món lạp xưởng. Cứ mỗi khi Tết đến Xuân về, nhu cầu tìm mua lạp xưởng không thể thiếu trong mâm cơm người dân Nam bộ. Với rất nhiều loại lạp xưởng từ tươi, khô, nạc, tôm, cá…
Lạp xưởng có thể chế biến bằng nhiều cách như luộc, chiên, nướng trước khi ăn. Một trong những cách mà được nhiều người ưa chuộng là chiên bằng nước, không dùng dầu, vừa ngon mà còn tốt cho sức khỏe.
Thịt kho nước dừa
Trong vô số các món ăn ngon thì món ăn Tết truyền thống nổi tiếng nhất đối với người dân miền Nam có lẽ chính là thịt kho nước dừa. Hay còn gọi với cái tên khác là thịt kho riệu, thịt kho hột vịt.
Những ngày giáp Tết bên cạnh công việc nấu bánh tét ra thì các hộ gia đình nam bộ còn hay chuẩn bị một nồi thị kho nước dừa to để ăn vào những ngày này. Thịt kho hột vịt trông rất hấp dẫn, dễ ăn và rất ngon miệng. Nếu bạn muốn thưởng thức món này mà không cảm thấy ngấy thì bạn có thể ăn món này kèm dưa giá
Bánh Giầy
Theo truyền thuyết Bánh Chưng Bánh Giầy, thì bánh giầy cũng là một món ăn truyền thống của những ngày lễ Tết. Bánh giầy có màu trắng đục, hình tròn, dẻo, mùi thơm ngọt và vị hơi beo béo, rất ngon miệng. Tuy nhiên, do nhu cầu và khẩu vị của người dùng mà người ta làm bánh giầy với vị ngọt và mặn khác nhau, hình dạng cũng có thể thay đổi không chỉ hình tròn như bánh truyền thống.
Mặc dù là món truyền thống nhưng mấy năm trở lại đây, bánh giầy không còn được nhắc đến nhiều trong dịp Tết và có phần lép về trước “người bạn song sinh” là bánh chưng. Chỉ còn một số tỉnh ở miền Bắc còn vẫn giữ được truyền thống làm bánh giầy mỗi độ Tết đến Xuân về.
Bánh Chưng
Chắc hẳn khi đã sinh ra là người Việt Nam, thì không ai không biết đến món ăn này. Bánh chưng ngày thường cũng được bày bán rất nhiều, nhưng sẽ chỉ có ý nghĩa đặc biệt trong những ngày lễ Tết. Bánh hình vuông, được gói bằng lá rong hoặc lá chuối. Nguyên liệu gồm gạo nếp bọc bên ngoài, nhân là đậu xanh kèm với thịt mỡ ướp tiêu.
Bánh phải luộc gần một ngày một đêm mới đủ lửa. Sau khi bánh chín và được ép chặt bởi hai thanh gỗ hoặc tre, vị gạo trộn lẫn vị đậu xanh và thịt mỡ đã nhuyễn tạo nên một mùi vị hài hòa, đậm đà, thơm ngon. Bên cạnh mâm ngũ quả thì bánh chưng cũng là một vật không thể thiếu trên bàn thờ ngờ ngày Tết.
Gà luộc
Gà luộc là một món ăn không thể không kể đến trong các dịp lễ Tết. Từ trước đến nay thì mọi người luôn tin tưởng rằng gà mang đến niềm may mắn, sự khởi đầu thuận lợi cho một năm mới. Người ta lựa chọn những con tươi ngon, làm sạch rồi sau đó cho vào nồi luộc cùng với 1 số gia vị như hoa tiêu, hoa hồi, gừng. Gà luộc chín tới sẽ có màu vàng, không bị rách da và được dùng chấm kèm với muối chanh ớt.Vị ngọt thơm của miếng thịt gà ăn kèm với lá chanh, chấm muối chanh ớt sẽ tạo nên một hương vị riêng rất khó quên.
Trong mọi mâm cỗ từ đám cưới, đám hỏi, mừng thọ, tân gia thì không thể không có món thịt gà luộc. Và trong những ngày tết thì cũng không phải là ngoại lệ. Một món ăn đơn giản nhưng lại không thể thiếu được trong mâm cỗ ngày Tết của người miền Bắc.
Canh khổ qua nhồi thịt
Với mỗi gia đình miền Nam thì món canh khổ qua nhồi thịt là một món ăn thường ngày quen thuộc. Và nó cũng được sử dụng trong những ngày Tết với ý nghĩa đẩy lùi những khó khăn đi qua. Không những thế đây cũng là món ăn bổ dưỡng giải nhiệt cơ thể trong những ngày Tết.
Mứt và hạt dưa (hạt hướng dương)
Tuy mứt và hạt dưa không có trong mâm cơm ngày Tết, nhưng có lẽ là món mà chúng ta ăn thường xuyên nhất, có thể nói là mọi thời gian. Mứt thì có rất nhiều loại như mứt nho, mứt bí, mứt gừng, mứt dừa, mứt cà rốt… nhưng phổ biến hơn cả vẫn là mứt dừa.
Nếu ngày Tết không có mứt và hạt dưa thì chắc hẳn không bao giờ có được không khí Tết một cách đầy đủ và trọn vẹn. Do vậy, bạn hãy quan tâm lựa chọn cho gia đình mình những loại mứt hợp khẩu vị và thêm hạt bí, hạt hướng dương nhé.
Nem chua
Nem chua là một món ăn truyền thống ngày Tết và rất phổ biến ở miền Bắc, vì miền Bắc có khí hậu ôn hòa, tiết trời se lạnh khi Xuân về nên có thể làm nem mà không sợ bị hư hỏng, ôi thiu. Trong khi đó tiết trời miền Nam có phần nóng nực, nên nem chua không phổ biến bằng vì chúng rất khó bảo quản.
Nem chua không phải ai cũng làm ngon và đúng vị chua chua ngọt ngọt vốn có của nó, nếu làm không đúng cách, không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm thì món ăn này rất dễ gây nguy hiểm cho hệ tiêu hóa của chúng ta. Do đó, bạn nên lựa chọn nguồn thực phẩm đảm bảo để làm nem hoặc mua sẵn ở những địa chỉ tin cậy nhé.
Thịt kho tàu
Ngày xưa mỗi khi Tết đến thì gia đình nào cũng có một nồi thịt kho tàu đây cũng là một trong những món ăn truyền thống của người Việt Nam. Từ những miếng thịt lợn tươi ngon và những quả trứng cút qua bàn tay nấu nướng khéo léo đã tạo ra một nồi thịt kho tàu thơm ngon và hấp dẫn mọi người cùng ăn trong ngày Tết.
Nhất là trong mâm cơm ngày Tết của người miền Nam lại càng không thể thiếu món thịt kho hột vịt. Với ý nghĩa trên thuận dưới hòa, giàu sang phú quý nếu thiếu món thịt thú vị này thì mâm cơm ngày Tết của người miền Nam sẽ mất đi phong vị.
Thịt ngâm mắm
Mỗi dịp Tết đến Xuân về thì món thịt ngâm mắm là cách muối thịt phổ biến nhất ở nhiều tỉnh miền Trung. Nguyên liệu có thể là thịt heo hoặc thịt bò đều được, sơ chế xong được ngâm vào nước mắm đường đã pha nấu theo một tỉ lệ nhất định. Món thịt này ăn có vị mặn, ngọt và thường ăn kèm với dưa món, củ kiệu chua ngọt và rau sống, rau thơm thì ngon tuyệt
Chè kho
Chè kho được làm từ đậu xanh không vỏ cùng với nếp, đường đỏ, nửa trái thảo quả, sấy khô, tán nhỏ rây thành bột mịn và muỗng cafe mè trắng rang chín, xát bỏ vỏ.
Chè kho là món ăn cổ truyền thường thấy trong ngày Tết ở miền Bắc Việt Nam. Chè kho có vị ngọt, thơm và bổ dưỡng, ăn kèm trà nóng thích hợp với tiết trời se lạnh của những ngày Tết. Món chè kho với hương vị thơm nồng, ngọt dịu cùng với hương vị đặc trưng khiến người ăn không cảm thấy ngán ngẩm mà còn khó cưỡng trước món ăn hấp dẫn này.
Nhiều người cho rằng món chè kho mang lại sự may mắn và sung túc cho năm mới. Chính vì vậy đầu năm người ta thường nấu chè kho để thưởng thức vào ngày Tết nhằm cầu mong một năm mới luôn gặp nhiều may mắn, sung túc no đủ và mọi chuyện đều như ý muốn.
Chả cuốn
Chả cuốn hay còn gọi là ném rán là một trong những món ăn mặn ngày Tết, mà chắc hẳn không nhà ai ngày Tết lại không làm món này. Không những dễ làm, mà chả cuốn lại vô cùng ngon miệng, dễ ăn.
Nguyên liệu làm nhân tùy thuộc vào khẩu vị của mỗi gia đình có thể thêm thứ này, bớt thứ nọ, nhưng căn bản có thịt heo nạc xay nhuyễn, nấm mèo xắt sợi mảnh nhỏ, trứng, miến đã ngâm nước và một số loại rau thơm. Chả cuốn có vị giòn rụm, mùi thơm vô cùng hấp dẫn, kết hợp cùng nước mắm chua ngọt sẽ trở thành một món ăn tuyệt vời.
Dưa hành
Ứng với câu ca của ông bà ta từ xa xưa: “Thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ”, thì trong những đặc trưng của ngày Tết, dưa hành là một món ăn không thể thiếu. Dưa hành không chỉ mang đậm giá trị truyền thống, mà trong mâm cơm ngày Tết, có thêm một đĩa dưa hành, thỉnh thoảng ăn một miếng sẽ giúp chúng ta bớt ngán khi ăn quá nhiều các món ăn đậm chất dinh dưỡng khác.
Không chỉ vậy, dưa hành còn có tác dụng trong việc điều tiết hệ tiêu hóa của chúng ta, giảm nguy cơ rối loạn tiêu hóa trong trường hợp chúng ta ăn lung tung nhiều thứ. Do vậy, bạn hãy chuẩn bị sẵn một vại dưa hành cho cả gia đình trong dịp Tết này nhé!
Giò xào
Giò xào là một món ăn truyền thống của các gia đình không chỉ trong những ngày Tết. Thay vì mua ngoài hàng, chúng ta có thể mua nguyên liệu về làm giò xào tại nhà ngon và đảm bảo chất lượng.
Giò xào là một trong nhiều món ăn ngon ngày Tết. Giò xào được làm từ các bộ phận của thủ lợn cùng với mộc nhĩ, nấm hương, hạt tiêu xào chín rồi được dùng lá chuối hoặc khuôn để gói giò. Giò xào ăn rất giòn và thơm ngon cùng các gia vị gói kèm.
Xôi và cơm nếp
Cũng giống như Bánh Chưng và Bánh Tét, trong những ngày bình thường, xôi và cơm nếp cũng là một món ăn rất phổ biến nhưng đồng thời cũng là một món ăn mà ngày Tết không thể thiếu được. Không chỉ vậy, nó còn là món chính thay cho cơm tẻ mà chúng ta đã ăn suốt một năm trời. Trong các mâm lễ cúng, nếu không có xôi hay cơm nếp, thì đó là một sự thiếu sót vô cùng nghiêm trọng.
Xôi và cơm nếp không khó nấu, nhưng rất khó nấu ngon. Một đĩa xôi hoặc cơm nếp đạt yêu cầu là phải chín mềm, ráo nước và mùi thơm hấp dẫn. Bạn hãy chuẩn bị sẵn gạo nếp ngon và đậu xanh nữa nhé để cho ngày Tết của gia đình thêm ấm cúng, tròn vị, đong đầy yêu thương.
Canh bóng nấu thả
Canh bóng nấu thả là một món thường xuyên có mặt trong cỗ Tết miền Bắc xưa. Món ăn này vừa thanh tao, vừa bổ dưỡng, phù hợp với thời tiết giá lạnh ngày Tết. Da lợn (da heo) có tác dụng bổ huyết và mịn da, bởi vậy, mâm cỗ truyền thống phía Bắc đã hình thành nên món canh bóng độc đáo này.
Mùa lạnh miền Bắc da thường khô nứt nẻ, bởi vậy những món như thịt đông hay canh bóng sử dụng nhiều da lợn như một biện pháp cân bằng tự nhiên. Ăn nóng canh sẽ rất thơm ngon. Bóng bì ngọt nhờ thấm nước dùng. Khi múc để các loại rau củ đẹp mắt lên trên và bóng bì trên cùng để phân biệt với các món canh khác trong một mâm cỗ có nhiều món.
Dưa món
Không biết ai đặt cho loại thực phẩm toàn rau củ cái tên “dưa món” Có lẽ nguyên liệu làm nên món dưa này rất nhiều như củ cải trắng, cà-rốt, dưa leo, củ kiệu, hành tím, trái su… Tết đến chắc hẳn không thể thiếu món đặc biệt này vì ngày tết nhà nhà đều thịt thà, bánh trái, kẹo mứt la liệt, nên trong bữa cơm, dưa món chính là một “cứu tinh”.
Nếu như miền Bắc trong ngày Tết có dưa hành thì miền Trung lại có dưa món. Được kết hợp từ nhiều nguyên liệu khác nhau như củ cải, cà rốt, dưa leo, đu đủ, củ kiệu… đã tạo nên món ăn ngon không thể cưỡng nổi.
Tôm chua
Một món ăn truyền thống nữa không thể thiếu trong mâm cỗ ngày Tết của người miền Trung đó chính là tôm chua đặc sản của Huế. Vị ngọt bùi của tôm, béo ngậy của thịt, vị cay và thơm của riềng, tỏi ớt, vị chua của khế, chát của vả, hương của các loại rau thơm… Một lát thịt mỏng, một con tôm chua đỏ hồng, chút rau xanh, bún trắng, cuộn lại, vị thơm của gừng, riềng, vị cay của ớt, vị chua của tôm...Tất cả tạo nên một “bản hòa tấu hương vị” hấp dẫn khiến bất kì ai ăn qua một lần sẽ phải nhớ mãi.
Tôm chua của xứ Huế từ lâu đã có thương hiệu. Ai vào mảnh đất này chơi cũng được nhắn nhủ nhớ mang một lọ tôm chua Huế về làm quà cho gia đình. Cho dù những lọ tôm chua đã có bán ở khắp các siêu thị trên cả nước nhưng mua ngay trên đất Huế vừa được làm, đóng gói cẩn thận rồi theo chuyến xe về nhà mới thật ngon. Đặc sản xứ Huế này không phải ai cũng ăn được vì đủ vị chua cay mặn ngọt, nhưng ăn một lần rồi sẽ sẽ nghiền và muốn ăn thêm lần nữa. Vị tôm chua dễ đưa cơm, ăn với bún hay cuộn chung với bánh tráng đều ngon nhưng nhất định phải có vài lát thịt ba chỉ thái mỏng ăn kèm, chút rau xanh mới thực đúng vị.
Củ kiệu tôm khô
Điều đặc biệt ở miền Nam khác hoàn toàn với miền Trung đó chính là củ kiệu không ăn cùng với bánh tét mà thường ăn kèm tôm khô thành một món riêng.
Củ kiệu được ngâm chua ngọt khi ăn kèm tôm khô thì rắc thêm miếng đường cát sẽ khiến cho món ăn có đủ vị giòn, dai, hăng, mặn, ngọt để cánh mày râu nhâm nhi ngon lành thú vị.
Thịt nấu đông
Thịt nấu đông cũng là một món ăn truyền thống trong thực đơn ngày Tết của mọi gia đình Việt. Thịt nấu đông được nấu từ thực hẩm chính là thịt chân giò lợn, bì lợn hoặc cũng có thể là thịt gà nấu đông. Tuy nhiên, món thịt lợn nấu đông được sử dụng rộng rãi hơn cả bởi nguyên liệu dễ chuẩn bị, ăn nguội không bị tanh như thịt gà nấu đông.
Để có được món thịt nấu đông, bạn cần chuẩn bị thịt chân giò lợn, bì lợn cùng các gia vị như mộc nhĩ, nấm hương, cà rốt và ít măng khô cùng muối, mắm, hồ tiêu...nấu tầm hai giờ, đảm bảo thịt và các loại nấm, măng khô chín mềm, nước săm sắp, trong suốt, nêm gia vị vừa vặn, trang trí thêm rau gia vị và ớt tỉa hoa, đảm bảo mọi người sẽ rất thích thưởng thức món ăn này trong bữa ăn ngày Tết.
Giò lụa
Giò lụa - món ăn ngon phổ biến trong ngày Tết. Những ngày cuối năm, càng nhiều người có ý định học cách làm giò lụa tại nhà hơn là phải mua ngoài tiệm để chuẩn bị món ngon cho mâm cỗ cúng Tết. Tự tay làm giò lụa không chỉ ăn ngon mà còn khỏi lo ngại các vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm, loại trừ các sản phẩm giò lụa phẩm màu, hóa chất bảo quản...
Nếu như ngày thường, giò lụa chúng ta hay ăn là được mua ở ngoài chợ, thì giò ngày Tết đa phần được các gia đình tự gói, song song với việc gói bánh Tét, bánh Chưng. Mỗi bữa cơm cắt giò ra ăn, không chỉ vừa đỡ tốn tiền, lại vừa vệ sinh an toàn hơn khi mua ở ngoài chợ. Đặc biệt là giúp chúng ta ngon miệng nữa.
Bánh Tét
Bánh tét hầu như giống với bánh Chưng. Nhưng nếu bánh Chưng là truyền thống của miền Bắc, thì bánh Tét là truyền thống của miền Nam. Về nguyên liệu, bánh Tét cũng gồm gạo nếp vo sạch, đậu xanh đãi vỏ và thịt mỡ ướp tiêu. Nhưng về hình thức lại khác nhau rất nhiều.
Trong khi bánh Chưng hình vuông vắn, thì bánh Tét lại có hình trụ. Và ngoài nhân mặn ra, bánh Tét còn có nhân ngọt, cùng với rất nhiều loại khác nhau, đâc biệt là bánh Tét lá cẩm, có màu tím vô cùng đẹp mắt, mùi vị thơm ngon.