Lưu ý cúng ông Công ông Táo chuẩn nhất, đầy đủ nhất

Từ lâu, trong phong tục tập quán lâu đời của người Việt, cứ mỗi độ 23 tháng chạp hằng năm thì lễ cúng ông Công ông Táo lại được các gia đình bận rộn chuẩn bị. Dù vậy, không phải gia đình nào cũng thực hiện được nghi thức đưa ông Táo về trời một cách đầy đủ và chính xác. Vì thế, qua bài viết này, Toplist sẽ chia sẻ cho mọi người những điều cần lưu ý để có được một nghi lễ cúng ông Công ông Táo một cách hay và chuẩn nhất.

Nguồn gốc ông Công ông Táo

Thần Táo Quân trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam thực ra có nguồn gốc từ ba vị thần Thổ Công, Thổ Địa, Thổ Kỳ của Lão Giáo Trung Quốc. Về sau, được Việt hóa thành "sự tích hai ông, một bà" - vị thần Đất, thần Nhà và thần Bếp núc. Tuy nhiên, theo thói quen, người Việt vẫn thường gọi là Táo Quân hay ông Táo.

Những lễ vật phụ trong mâm cỗ cúng ông Táo

Ngoài những lễ vật chính đã được kể trên, tùy theo tính chất và văn hóa mỗi vùng miền mà có thêm những vật cúng phụ như: bánh kẹo, thèo lèo, hoa trưng,... Có thể bổ sung tùy theo phong tục mỗi nhà, mỗi vùng sao cho phù hợp với điều kiện kinh tế, thời gian.

Tại sao ông Táo lại cưỡi cá chép về trời?

Theo quan niệm của người Việt, cứ mỗi độ 23 tháng Chạp, họ lại cúng cho ông Táo 3 con cá chép, đó chính là phương tiện để Táo Quân về trời. Cá chép là một loài cá sống ở nước ngọt, khá gần gũi với đời sống vật chất và tinh thần của người Việt Nam. Trong tiềm thức của người Việt xưa, cá chép có thể hóa rồng và bay lên được, do đó, họ chọn cá chép là "vật cưỡi" dành cho ông Táo thay vì ngựa hay trâu bò. Bên cạnh đó, theo một số người, cá chép có tính âm, đồng nhất với mặt trăng - linh khí của trời đất, nên chọn nó làm phương tiện cho ông Táo bay về trời bẩm chuyện cùng Thiên Đình.

Cúng ông Công ông Táo ở đâu?

Thông thường, người Việt Nam thường làm lễ đưa ông Táo về trời ở nhà bếp, vì với họ đây là nơi ông bà Táo sinh sống, đó là một quan niệm hết sức sai lầm cần tránh. Theo những chuyên gia nghiên cứu phong thủy, lễ cúng ông Công ông Táo nên được làm ở ngay bàn thờ của Táo Quân, hoặc nếu không thì nên cúng ở bàn thờ thần linh hay tổ tiên, hoặc ở ngoài trời, chứ không nên cúng ở bếp như vậy.

*Nên cúng ông Táo ngoài trời hay bàn thờ thần linh*

Bài khấn ông Công ông Táo chuẩn nhất

Khi tổ chức lễ cúng Táo Quân, ngoài những vật cúng cần thiết ra, còn cần phải có một bài khấn thật hay và chuẩn để có thể nói lên nguyện vọng của gia chủ trong năm cũ và năm mới. Cần lưu ý, không niệm "Nam mô A Di Đà Phật" vào bài cúng, vì ông Táo là thần chứ không phải Phật, do đó cần phải có bài khấn riêng:

Kính lạy Thượng Đế

Kính lạy Ngũ Đế, Đông phương Thanh Đế, Nam phương Xích Đế, Tây phương Bạch Đế, Bắc phương Hắc Đế, Trung ương Hoàng Đế.

Kính lạy thượng đàm thần tướng thiên thiên tướng Trung đàm thần tướng thiên thiên binh Hạ đàm thần tướng thiên thiên mã Kính lạy sơn thần, long thần, thổ địa, thổ công táo quân, thổ kỳ lai sàng chứng giám

Hôm nay là ngày 23 tháng chạp năm... Bính Thân. Là ngày thần Táo Quân về trời tấu sớ

Tín chủ con tên là... sinh ngày... tháng... năm... nguyên quán... địa chỉ thường trú...

Với tấm lòng thành kính con xin có chút lễ vật, nhang đăng thỉnh cầu kính mời Thượng Đế, Ngũ Đế, các vị Thần Tướng, Thiên Tướng, Thiên Binh, Thiên Mã, cùng chư vị thần tiên trên trời dưới đất, chứng giám cho con được làm lễ tiễn thần Thổ Công Táo Quân về trời.

Kính lạy Thổ thần thổ địa, thổ công táo quân, thổ kỳ lai sàng chứng giám. Trong năm qua nhờ ân phúc của các ngài chúng con được mạnh khỏe, hạnh phúc, mọi điều may mắn.Nay con làm lễ với tấm lòng thành kính tiễn ngài về trời tấu xin Thượng Đế, Ngũ Đế, cùng chư vị thần tiên phù hộ độ trì cho đất nước con, quê hương con, gia tộc và gia đình con được mạnh khỏe hạnh phúc, an khang thịnh vượng.

Con cầu xin Thượng Đế, Ngũ Đế các vị thần tiên cùng chư ngài chứng giám cho tấm lòng thành kính của con.

Kính chúc Thượng Đế, Ngũ Đế, các vị thần tiên cùng chư ngài thiên thiên tuế!(Con xin đa tạ, Con xin đa tạ, con xin đa tạ)

Sau khi cúng xong thì lại kính 9 lần. Sau đó, lùi bước rồi mới quay lưng đi.

Mâm cỗ mặn cúng ông Công ông Táo

Ở mỗi vùng miền Việt Nam, việc cúng mâm cỗ mặn cũng rất đa dạng và nhiều màu sắc, phụ thuộc phần lớn vào đặc điểm và đặc sản mỗi vùng miền. Tuy nhiên, những món mặn sau là những món cơ bản mà dường như miền nào cũng cúng: 1 đĩa gạo, 1 đĩa muối, thịt vai luộc, 1 bát canh mọc, 1 đĩa xào thập cẩm, 1 đĩa giò, 1 đĩa xôi gấc, 1 đĩa chè kho, 1 đĩa hoa quả (cầu, dừa, đủ, xài), 1 ấm trà sen và ba chén rượu.

Mâm cúng ông Công ông Táo gồm những gì?

Tùy theo đặc trưng mỗi vùng miền mà mâm cúng ông Công ông Táo cũng thay đổi khác nhau. Tuy nhiên, dưới đây là những món đồ cúng bắt buộc mà dường như ở đâu cũng có:

3 chiếc mũ Táo Quân: 2 chiếc có cánh chuồn dành cho hai ông, 1 chiếc không có cánh chuồn dành cho Táo bà. Màu sắc của những chiếc nón có thể thay đổi theo mệnh ngũ hành của gia chủ, được trang trí vô cùng sặc sỡ và bắt mắt.
Những đồ vàng mã (mũ, áo, hia, một số vàng thoi bằng giấy) cùng với bài vị cũ, với mong muốn có thể bỏ qua những chuyện cũ, bắt đầu những chuyện mới tốt đẹp. Sau đó, các gia đình sẽ tiến hành làm các bài vị mới để thỉnh ông Táo về lại với gia đình.
Đối với những gia đình có trẻ em, thường cúng thêm gà luộc, với mong muốn cầu cho con mình được nhanh ăn chóng lớn, oai vệ và khỏe mạnh như những con gà.
Đặc biệt, 3 con cá chép sống được xem là vật cúng quan trọng nhất cho ông Táo về trời. Theo tục xưa, "cá chép hóa rồng" sẽ là phương tiện giúp ông bà Táo về trời một cách nhanh chóng và dễ dàng nhất, vì thế bên cạnh những vật trên, thường có sự xuất hiện của 3 con cá chép sống. Sau khi cúng xong, chúng sẽ được mang ra ao, hồ để phóng sinh.

*Những vật cần chuẩn bị trong cúng ông Táo*

Có nên đốt giấy tiền vàng mã cho ông Táo không?

Ở một số nơi, có nhiều gia đình có thói quen cúng ông Táo và đốt giấy tiền vàng mã cho Táo Quân để làm lộ phí lên đường. Thực ra, đây là một quan niệm hết sức sai lầm cần tránh, bởi vì giấy tiền vàng mã là dành cho người cõi âm, còn ông Công ông Táo là người của Thiên Đình, không thể đốt bừa bãi như vậy được. Có nhiều gia đình còn bỏ ra hàng trăm, hàng triệu cho giấy tiền vàng mã với mong muốn cầu xin phước lành, đó là một điều hết sức lãng phí và ảnh hưởng rất lớn đến môi trường xung quanh. Nếu có muốn đốt, thì hãy đốt loại vàng thoi bằng giấy, và cần lưu ý số lượng cần thiết để tránh những điều không đáng.

Vì sao lại cúng ông Công ông Táo

Theo quan niệm của người Việt, ông Táo hay Táo Quân là vị thần gần gũi với mỗi gia đình, nắm rõ mọi chuyện xảy ra và là người định đoạt cát hung, phước đức cho họ. Ở đây, phước đức là những quy chuẩn đúng mực, cách hành xử giữa con người với nhau nhằm mang lại những điều tốt lành cho mọi người xung quanh. Đồng thời, ông Táo cũng là người trực tiếp bẩm báo với Ngọc Hoàng những điều việc làm tốt, xấu của gia chủ trong năm cũ và thay mặt cho gia chủ cầu xin những điều tốt lành sẽ đến trong năm sau. Vì thế, mọi gia đình Việt thường có thói quen cúng ông Công ông Táo mỗi độ 23 tháng Chạp âm lịch hằng năm, với mong muốn cầu cho mọi thành viên được may mắn, tốt lành trong năm mới, bỏ qua mọi điều cũ.

Cúng ông Công ông Táo khi nào?

Người Việt thường cúng ông Công ông Táo vào ngày 23 tháng Chạp âm lịch hằng năm, đó là ngày ông Táo sẽ về trời để tấu với Ngọc Hoàng mọi chuyện xảy ra trong nhà gia chủ một năm qua. Tuy nhiên, nên cúng ông Táo vào trước 12h trưa ngày 23, vì nếu sau thời gian này, Táo Quân đã về trời mất, nghi lễ cúng bái cũng sẽ không còn ý nghĩa nữa. Tuy nhiên, nếu gia đình nào không có điều kiện về thời gian, thì có thể tiến hành nghi thức cúng ông Táo vào tối ngày 22 tháng Chạp cũng có thể được.