Để kích thích sự phát triển của trẻ mầm non thì cách tốt nhất là cho trẻ tiếp xúc với thực tế thật nhiều để trẻ có thể hiểu hơn về thế giới xung quanh. Là những ông bố bà mẹ thông thái, hay cô giáo mầm non ươm mầm trí tuệ tương lai, bạn hãy tìm hiểu những cách dạy trẻ như thế nào để trẻ phát triển tốt nhất. Bài viết này, Chúng tôi sẽ chia sẻ những thí nghiệm khoa học vui dễ làm cho trẻ mầm non bạn có thể tham khảo.
Bóng bay không cháy khi đốt
Chuẩn bị:
- 2 quả bóng bay,
- Nến,
- Diêm
- Nước.
Thí nghiệm:
- Thổi quả bóng bay lên và hơ nó dưới ngọn nến để trẻ thấy là quả bóng sẽ bị vỡ ngay.
- Sau đó bạn sẽ dùng một quả bóng khác bơm đầy nước vào bóng rồi để nó hơ trên ngọn đèn nến đang cháy. Bạn sẽ thấy rằng trường hợp này quả bóng không bị cháy nổ.
Giải thích:
- Do nước trong quả bóng đã hút nhiệt của nến nên lớp vỏ quả bóng bay không bị cháy vỡ tung. Từ đó bạn có thể giải thích cho trẻ hiểu có thể dập tắt ngọn lửa bằng nước
- Nước bên trong quả bóng sẽ hấp thụ phần lớn nhiệt từ ngọn lửa và làm nguội phần vỏ bóng. Điều này sẽ tiếp tục đến khi nước bắt đầu sôi.
- Nếu nước sôi, quả bóng sẽ nổ. Nhưng nếu cao su không đủ nóng, nó sẽ không nổ.
- Nguyên nhân bóng không nổ là tính dẫn nhiệt, có nghĩa là truyền nhiệt (năng lượng) từ vùng nhiệt độ cao hơn đến vùng nhiệt độ thấp hơn.
- Độ dẫn nhiệt của nước gấp 24 lần độ dẫn nhiệt của oxy, hay nói cách khác, nước dẫn nhiệt nhanh hơn 24 lần.
Trứng nổi trên nước
Chuẩn bị:
- 2 quả trứng,
- 2 ly nước
- Một ít muối.
Thí nghiệm:
- Cốc 1: Đổ nước tinh khiết bình thường vào.
- Cốc 2: Đổ nước nóng và cho từ 4-5 thìa muối, khuấy để muối tan hoàn toàn. Khi nước nguội trở lại thì ta sẽ thí nghiệm và quan sát hiện tượng.
Hiện tượng:
- Thả một quả trứng vào cốc thứ nhất, bạn sẽ thấy trứng nhanh chóng chìm xuống đáy.
- Tuy nhiên, khi thả trứng vào hai cốc còn lại, trứng sẽ nổi lên.
Giải thích:
- Cốc 1 trứng chìm do: Mật độ phân tử của vỏ trứng lớn hơn nhiều so với nước tinh khiết vì vậy quả trứng chìm xuống đáy cốc.
- Cốc 2 trứng nổi do: Mật độ phân tử của nước muối cao hơn so với vỏ trứng, do đó quả trứng được các phân tử nước muối nâng đỡ nên không thể chìm xuống được.
Thí nghiệm hòa tan trong nước
Chuẩn bị:
- Một cốc nước,
- Đường,
- Muối,
- Cát,
- Hạt tiêu,
- Baking soda,
Thí nghiệm:
- Đổ nước vào cốc rồi cho các loại vật liệu đã chuẩn bị vào cốc nước rồi khuấy lên.
- Cho trẻ quan sát xem cốc nào tan, cốc nào không tan.
- Từ thí nghiệm này, trẻ có thể hiểu như thế nào là hòa tan như thế nào là không tan.
Hiện tượng:
- Các cốc đựng đường, muối, banking soda được hòa tan hoàn toàn
- Cốc đựng cát, hạt tiêu không được hòa tan
Giải thích:
- Khi sản phẩm hòa tan thì chất đó sẽ biến mất, nếu không tan thì nó vẫn tồn tại trong cốc và chúng ta vẫn nhìn thấy nó trong cốc.
- Từ thí nghiệm khoa học vui dễ làm này mà trẻ có thể hiểu hơn về các hiện tượng xảy ra, trẻ có thể tiếp thu năng động, sáng tạo và não bộ linh hoạt hơn.
Bài học với nam châm
Chuẩn bị:
- Sắt,
- Nhôm,
- Đồng.
Thí nghiệm:
- Để nam châm gần lại những vật đó, nếu vật nào bị hút lại gần thì chứng tỏ vật đó có từ tính.
- Và đó chính là sắt.
- Những vật còn lại không bị hút là những chất không có tính từ nên không bị hút.
Bài học này sẽ giúp trẻ hiểu hơn về tính chất của các kim loại.
Làm đàn tự chế bằng nước
Chuẩn bị:
- 7 cốc hoặc chai thủy tinh
- Đũa gõ.
Thí nghiệm:
- Đổ nước theo thứ tự từ 1 đến 7, rót nước theo thứ tự tăng dần mức nước vào cốc.
- Sau đó dùng que đũa gõ vào cốc.
Hiện tượng:
- Trẻ sẽ thấy các âm thanh phát ra khác nhau. Nhờ đó mà có thể tạo ra được một chiếc đàn tự chế cực hay. Bé sẽ thỏa sức sáng tạo và gõ ra bài hát hay nhất của mình.
Thí nghiệm tạo màu cho cây cải thảo
Chuẩn bị:
- 1 bình nước
- 4 cốc
- 1 thìa
- 1 bắp cải thảo
- Phẩm màu
Thí nghiệm:
- Đổ nước vào các cốc.
- Nhỏ vài giọt phẩm màu vào nước.
- Khuấy nước.
- Cắt lá cải thảo.
- Đặt lá vào trong các cốc.
- Đợi 12 tiếng.
Hiện tượng: Những chiếc lá đổi màu
Giải thích:
- Hệ thống mao dẫn hút chất lỏng từ dưới lên trên. Ống mao dẫn càng hẹp, lực hút càng tăng, nước càng dâng cao.
- Các mao quản của lá cây cải thảo hoạt động sẽ đưa nước đi vào các ống nhỏ của lá cây khiến cho là cây bị cắm vào những chiếc ly có phẩm màu sẽ chuyển màu theo đúng màu sắc của chiếc ly chứa phẩm màu. Hiện tượng này có thể xảy ra với cả hoa, cỏ và thân cây.
Lửa que diêm cháy không có bóng
Chuẩn bị:
- Một que diêm.
- Đèn pin
Thí nghiệm:
- Đốt que diêm lên và để nó cách tường khoảng 15cm.
- Chiếu đèn qua tay đang cầm que diêm. Bạn sẽ thấy chỉ có bóng bàn tay và que diêm xuất hiện trên tường, không có ngọn lửa.
Hiện tượng:
- Bạn sẽ chỉ nhìn thấy tay và thân que diêm hiện lên tường. Còn bóng của ngọn lửa không hiện lên.
Giải thích:
- Lửa không có khả năng tạo bóng trên tường vì nó không cản ánh sáng qua nó.
- Bản thân lửa là một nguồn sáng, ánh sáng thường sẽ đi xuyên qua nó.
Thí nghiệm đổi màu khi pha trộn màu sắc
Chuẩn bị:
- Cốc nước,
- Phẩm màu.
Thí nghiệm:
- Bạn có thể sử dụng các tông màu khác nhau để pha. Ví dụ này, sử dụng màu vàng và màu xanh lá cây để tạo ra màu xanh da trời.
Hiện tượng:
- Sau khi trộn 2 màu đó với nhau thì bạn sẽ thấy ly nước phẩm chuyển sang màu xanh. Đây chính là kết quả của sự hòa trộn. Bạn có thể dạy trẻ pha các màu sắc khác với nhau để được tông màu như mong muốn. Từ đó trẻ có thể ứng dụng nó khi đi học. Nếu không may hết màu thì trẻ có thể pha màu để tạo ra màu mà mình muốn.
- Phối đỏ + xanh dương = cánh sen
- Phối xanh dương + xanh lá cây = xanh lơ
- Phối xanh lá cây + đỏ = vàng
- Khi phối màu bù, tất cả các màu phối với nhau tạo thành màu trắng.
Mực vô hình từ nước chanh
Chuẩn bị:
- Nước chanh,
- Tăm bông ngoáy tai,
- Giấy trắng,
- Bóng đèn điện.
Thí nghiệm:
- Vắt chanh vào bát, cho thêm vài giọt nước, dùng thìa khuấy đều.
- Dùng bông ngoáy tai nhúng vào hỗn hợp nước chanh và dùng nó để viết chữ lên tờ giấy trắng.
- Đợi đến khi nước chanh khô, lúc này mẩu tin nhắn sẽ hoàn toàn vô hình.
- Khi hơ nó trên ánh đèn điện hoặc lửa, sức nhiệt nóng sẽ làm cho dòng chữ đã viết hiện lên. Bé sẽ rất thích thú khi học được thí nghiệm này đấy.
Hiện tượng:
- Hơ tờ giấy lên ánh sáng mặt trời, đèn hoặc một nguồn cung cấp nhiệt khác chữ sẽ nổi lên
Giải thích:
- Chữ viết chuyển sang màu nâu là do chỗ giấy bị acid phản ứng gia nhiệt trước toàn bộ phần giấy còn lại.
Bút chì xiên túi nước không làm nước tràn ra ngoài
Chuẩn bị:
- Một túi ni-lông được làm từ polyethylene,
- Một cây bút chì thông thường,
- Nước.
Thí nghiệm:
- Đổ nước đầy vào túi và buộc túi lại.
- Sử dụng các bút chì xiên vào túi nước.
Hiện tượng: Nước không bị tràn ra khỏi túi.
Giải thích:
- Khi bạn đổ nước trước rồi sau đó dùng bút chì xiên vào túi thì túi không bị rò nước ra ngoài vì đây là do nguyên lý. Khi polyethylene bị phá vỡ, tức là bị bút chì đâm vào thì các phân tử sẽ di chuyển lại gần nhau hơn và các polyethylene đã thắt chặt vào cây bút chì nên bạn sẽ không thấy nước rò ra ngoài.
Giấy không bị ướt khi tô sáp màu
Chuẩn bị:
- Giấy,
- Sáp màu.
- Nước
Thí nghiệm:
- Thực hiện tô màu kín lên giấy trắng.
- Sau đó bạn đổ nước vào giấy sẽ không thấy giấy bị thấm nước hay bị ướt.
Giải thích:
- Vì sáp màu có dầu nên sẽ không bị ướt.
Từ thí nghiệm này mà trẻ em có thể rút ra được nhiều bài học hơn. Chẳng hạn khi đi dưới trời mưa, nếu không có áo mưa, trẻ có thể tư duy đến cách này. Tuy đơn giản thôi nhưng nó kích thích trí não của trẻ hoạt động và phát triển hơn.
Hiện tượng vòi rồng trong lọ
Chuẩn bị:
- Nước,
- Lọ thủy tinh trong suốt có đậy nắp (càng cao càng tốt),
- Nước rửa bát,
- Thuốc nhuộm,
- Sequin (kim sa).
Thí nghiệm:
- Đổ nước đầy 3/4 bình và thêm một vài giọt nước rửa bát.
- Sau vài giây, thêm thuốc nhuộm và sequin. Những thứ này có tác dụng giúp bạn nhìn rõ vòi rồng hơn.
- Đóng nắp lọ, lắc theo chuyển động xoắn ốc và quan sát.
Hiện tượng:
- Khi lắc bình theo chuyển động tròn, bạn tạo ra vòi rồng tí hon
Giải thích:
- Nước chuyển động nhanh quanh xoáy nước là do lực li tâm
Trứng chui vào chai hẹp
Chuẩn bị:
- Trứng,
- Bật lửa,
- Chai.
Thí nghiệm:
- Đốt miệng chai hoặc hơ miệng chai, có thể là chai thủy tinh hoặc chai nhựa có kích thước nhỏ hơn kích thước của quả trứng.
- Hơ cho đến nóng rồi bạn thả trứng vào trong miệng chai nhỏ nhắn và quan sát hiện tượng.
- Bạn sẽ thấy quả trứng to trôi thẳng vào trong chai.
Giải thích:
- Khi các phân tử gặp nhiệt lớn sẽ di chuyển cách xa nhau và tạo ra một áp lực đó là lực đẩy lên miệng chai. Quả trứng khi tiếp xúc với miệng chai sẽ sẽ bị hút xuống.
Chọc que vào bóng bay mà không vỡ
Chuẩn bị:
- Một quả bóng,
- Que tre nhọn,
- Dầu/ mỡ thực vật.
Thí nghiệm:
- Thổi quả bóng căng lên ở mức vừa phải, không nên căng quá để thí nghiệm.
- Bạn buộc nó lại.
- Sau đó bạn sử dụng que tre nhọn đã nhúng vào dầu mỡ rồi đâm nó vào chỗ đầu quả bóng gần nút buộc có màu sẫm và đâm xuống đáy cũng vào chỗ màu sẫm.
Hiện tượng: Quả bóng không bị vỡ.
Giải thích:
- Bóng bay không bị chọc nổ nhờ vào cấu tạo đặc biệt của cao su, gồm các phân tử. Phân tử là hạt nhỏ nhất của một chất và thể hiện tính chất hóa học của chất. Những phân tử tạo nên cao su được kết nối thành các chuỗi dài, bện chặt vào nhau như một tấm lưới. Nhờ đó, quả bóng có thể căng ra khi được thổi lên.
- Nếu bạn chọc ở phần căng của quả bóng, chuỗi phân tử bị phá vỡ và quả bóng sẽ nổ. Tuy nhiên, nếu bạn chọc một cách chậm rãi ở những điểm bóng không bị kéo quá căng, chẳng hạn phần nút thắt, chuỗi phân tử chỉ bị tách ra không đáng kể, cho phép que đi xuyên qua mà bóng không nổ.
Trứng lộn ngược lòng trắng và lòng đỏ
Chuẩn bị:
- 1-2 quả trứng,
- Băng dính,
- Một chiếc tất da mỏng,
- Một nồi nước.
Thí nghiệm:
- Trước khi bắt đầu, bạn nên quan sát quả trứng bằng đèn pin. Rất dễ nhìn xuyên qua.
- Sau đó bọc kín trứng bằng băng dính.
- Đặt trứng vào khoảng giữa tất, vặn xoắn hai bên.
- Cầm hai đầu tất và xoay trứng quanh trục của nó.
- Soi đèn pin thêm lần nữa để xem trứng sẵn sàng cho sự kỳ diệu.
- Luộc trứng mà không cần tháo băng dính, đảo nó từ mặt này sang mặt kia. Luộc trong 10 phút, sau đó để nguội và bóc vỏ.
Hiện tượng:
- Kết quả, bạn sẽ có một quả trứng với lòng đỏ bên ngoài và lòng trắng bên trong!
Thí nghiệm trộn dầu với nước
Chuẩn bị:
- Vỏ chai nước,
- Nước,
- Màu thực phẩm,
- Dầu ăn,
- Nước rửa bát.
Thí nghiệm:
- Cho màu thực phẩm vào nước rồi cho thêm dầu ăn.
- Đóng nắp lại và lắc.
- Đặt trai đứng yên, bạn sẽ thấy dầu nổi lên phía trên mặt.
Giải thích:
- Do các phân tử dầu đẩy nước rất mạnh (lực đẩy nước tầm xa) và vì thế chúng không thể phân tán vào trong nước.
- Điều đó cũng có nghĩa là bạn chỉ có thể tạo ra nhũ tương dầu - nước bằng cách lắc hỗn hợp của chúng lên và cho vào đó các chất ổn định.
Làm đèn
Chuẩn bị:
- Nước,
- Dầu ăn,
- Viên sủi,
- Chai.
Thí nghiệm:
- Bạn đổ nước vào chai, cho một vài giọt dầu và một ít phẩm màu rồi đốt nóng đáy chai lên,
- Thả thêm một hoặc 2 viên sủi là bạn sẽ thấy màu sắc của chiếc đèn tự làm này trông cực đẹp.
Giải thích:
- Khi phẩm màu dưới đáy chai được làm nóng lên thì dầu sẽ trở nên nhẹ hơn dầu và di chuyển lên phía trên. Khi chúng nguội dần sẽ lại di chuyển xuống dưới tạo thành dòng dịch chuyển cực đẹp.
Làm bong bóng từ đá khô
Chuẩn bị:
- Nước,
- Vải,
- Tô lớn,
- Xà phòng tạo bong bóng,
- Đá khô.
Thí nghiệm:
- Đổ đá khô vào tô và thêm nước, xuất hiện hiện tượng khói thoát ra khỏi bát.
- Ngâm vải vào hỗn hợp xà phòng để tạo thành một lớp bóng phóng phía trên đá khô.
- Bong bóng sẽ tiếp tục xuất hiện.
Giải thích:
- "Khói" thực sự chỉ là cacbon dioxit, những thứ giống như chúng ta thở ra khi thở. thăng hoa đá khô, hoặc chuyển trực tiếp từ dạng rắn thành khí, đó là những gì tạo ra các bong bóng mà bạn nhìn thấy trong nước.
Nước cầu vồng
Chuẩn bị:
- Một lọ thủy tinh,
- 5 cốc nhỏ, một cốc nước nóng, một chiếc muỗng,
- Một ống tiêm
- Một ít kẹo: 2 màu đỏ, 4 màu cam, 6 màu vàng, 8 màu xanh và 10 màu tím.
Thí nghiệm:
- Đổ 2 muỗng canh nước vào mỗi cốc. Cho kẹo đúng số lượng vào cốc theo từng màu. Nước nóng sẽ giúp kẹo hòa tan nhanh hơn. Nếu kẹo tan chậm, bỏ vào lò vi sóng trong 30 giây.
- Để chất lỏng nguội theo nhiệt độ phòng.
- Sử dụng ống tiêm, đổ chất lỏng vào lọ thủy tinh, bắt đầu với cốc có lượng chất lỏng nhiều nhất (màu tím) và kết thúc với cốc có lượng chất lỏng ít nhất (màu đỏ).
- Sẽ tốt hơn nếu nhỏ các giọt nước vào cạnh bình để chúng rơi xuống từ từ.
Hiên tượng:
- Kết quả là bạn sẽ có một cốc nước cầu vồng.
Giải thích:
- Toàn độ bí mật ở đây là mật độ chất lỏng. Các lớp dày hơn và nặng hơn di chuyển xuống dưới nhanh hơn, trong khi lớp mỏng hơn nổi trên bề mặt.
Làm bóng nảy từ trứng
Chuẩn bị:
- Trứng,
- Giấm.
Thí nghiệm:
- Ngâm trứng trong giấm trắng khoảng 36 tiếng sau đó cạo hết lớp vỏ bẩn trên quả trứng.
- Giấm trắng có khả năng phân hủy lớp vỏ cứng của trứng nhưng vẫn giữ được lớp màng.
- Lớp màng này có thành phần là Keratin rất dai nên có thể làm quả trứng này lên mà không bị vỡ.
Hiện tượng:
- Quả trứng giấm của chúng ta khá là dẻo và có thể “nảy lên” như quả bóng nếu như bạn thả từ trên cao mà không sợ bị vỡ.
Giải thích:
- Do vỏ trứng có cấu tạo chủ yếu là canxi cacbonat, đó là lý do vì sao vỏ trứng thường rắn và giấm chứa axit acetic.
- Vậy nên, khi trứng gặp phải giấm, lớp vỏ bên ngoài sẽ tác dụng với axit và dần biến mất.
Kẹo dẻo nhảy múa
Chuẩn bị:
- Kẹo dẻo,
- Baking soda,
- Giấm,
- Thớt,
- Dao
- 2 cốc sạch.
Thí nghiệm:
- Cắt mỗi thanh kẹo dẻo thành 4 miếng dài. Nên nhúng dao vào nước trước khi cắt để không bị dính.
- Sau đó hòa tan 3 thìa baking soda vào nước ấm.
- Đặt những sợi kẹo dẻo trong dung dịch baking soda và chờ khoảng 15 phút.
- Tiếp theo, lấy chúng ra và đặt vào cốc có chứa giấm
Hiện tượng:
- Chúng sẽ ngay lập tức sủi bọt, bắt đầu nhảy múa và nổi lên bề mặt.
Giải thích:
- Khi bạn đặt những sợi kẹo dẻo đã nhúng soda vào giấm, axit axetic phản ứng với bicacbonat có trong baking soda.
- Bọt cacbon dioxit xuất hiện trên những sợi dẻo này và kéo chúng lên bề mặt nước, khiến chúng như đang nhảy múa.
- Khi lên đến bề mặt, các bọt bóng vỡ và sợi kẹo dẻo rơi xuống đáy, sau đó lại sản xuất bọt bóng mới và nổi lên lần nữa. Để có tác dụng tốt nhất, hãy sử dụng chỉ 4 sợi kẹo dẻo ở một thời điểm để chúng có không gian tự do "nhảy múa".
Thổi bong bóng với dầu rửa bát
Chuẩn bị:
- 1 lọ đựng,
- Dầu rửa bát
- Ống hút hình tròn.
Thí nghiệm:
- Pha dầu rửa bát ra một cái lọ đựng. Không nên pha quá đặc hoặc quá loãng.
- Sau đó sử dụng ống hút tròn chấm vào dung dịch vừa pha và thổi bạn sẽ thấy những quả bong bóng tròn xuất hiện.
Đôi khi những thí nghiệm khoa học vui dễ làm này lại khiến cho trẻ thông minh hơn, sáng tạo hơn.
Giúp phân biệt trứng chín, trứng sống
Chuẩn bị:
- Hai quả trứng một quả chín
- Một quả sống để nguội.
- Bút lông
Thí nghiệm:
- Đầu tiên, dùng bút dạ đánh số 1 và 2 trên hai vỏ trứng. Nhìn qua, hai quả trứng về cơ bản giống hệt nhau, cùng kích cỡ, cùng hình dáng và màu sắc.
- Dùng tay tác động lực vào từng quả trứng để nó quay tại chỗ, chú ý quan sát sự khác biệt. Trong video, quả trứng số 1 ngừng quay khi bạn chạm tay để dừng nó lại. Tuy nhiên, quả trứng số 2 có vẻ như vẫn tiếp tục xoay thêm sau khi bạn muốn nó dừng.
- Tiếp theo, dựng đầu nhọn từng quả trứng lên trên và dùng tay quay nó như cách chuyển động của một con quay. Quả trứng số 1 quay khá nhanh. Tuy nhiên, quả thứ hai quay khá khó khăn và gần như ngay lập tức đổ ngang xuống, không di chuyển như bạn mong muốn.
Kết luận:
- Quả số 1 là trứng chín, quả số 2 là trứng sống. Bạn có thể đập vỡ từng quả để kiểm chứng.
Giải thích:
- Do quả trứng chín là vật thể rắn, đặc nên trọng tâm của nó giữ nguyên. Trong khi đó, trứng sống có chất lỏng bên trong nên trọng tâm thay đổi liên tục khi di chuyển, khiến nó khó quay hơn.
- Khi chạm tay vào quả trứng chín đang quay, nó dừng lại ngay. Đối với quả trứng sống, khối chất lỏng bên trong theo quán tính tiếp tục chuyển động thêm một lúc, do đó ta có thể quan sát thấy sự khác biệt.