Top 10 Câu hỏi về Sao Kim mà trẻ em hay hỏi nhất và cách trả lời khoa học

Nói với bé: Trong số tất cả các hành tinh thuộc hệ Mặt Trời thì Sao Kim có nhiều đặc điểm giống với Trái Đất nhất. Cả hai hành tinh này đều có kích thước gần ngang bằng nhau và cấu tạo của sao Kim cũng gần giống như Trái Đất. Quỹ đạo của Kim tinh cũng gần với quỹ đạo của Trái Đất hơn bất cứ hành tinh nào khác trong hệ Mặt Trời. Cả hai hành tinh đều có bề mặt còn khá trẻ và đều có bầu khí quyển dày, nhiều mây (tuy nhiên, cần chú ý rằng các đám mây của Sao Kim chủ yếu là khí độc).

Bạn cần biết rằng: Thế tích và khối lượng của sao Kim cũng xấp xỉ Trái đất. Nó cũng có khí quyển, phản xạ ánh sáng Mặt trời để phát sáng. Trước đây người ta vẫn cho rằng sao Kim và Trái đất là "hai chị em sinh đôi", có thể có sự sống. Từ năm 1961 đến nay, Liên Xô đã phóng 14 tàu thăm dò lên khảo sát sao Kim, thấy rằng tầng khí quyển của sao Kim là một tầng vừa nóng vừa dày đặc mây mưa axit sulfuric. Thành phần chủ yếu của khí quyển sao Kim là CO2 chiếm 97%, hàm lượng agon và neon (Ar và Ne) nhiều hơn khí quyển Trái đất rất nhiều. Bề mặt sao Kim có áp suất là 90Atm, tương đương với áp suất dưới biển sâu 900m của Trái đất. Áp suất lớn như vậy khiến cho cả sao Kim đều chịu "hiệu ứng nhà kính", nhiệt độ mặt sao Kim lên đến 480 độ C. Câu hỏi này bạn cần lấy dẫn chứng để giải thích cho câu trả lời của mình. Tuy nhiên bạn cũng cần lưu ý rằng, việc sử dụng dẫn chứng phải đơn giản, dễ hiểu, phù hợp với nhận thức của trẻ.

Nói với bé: Những cơn gió thổi qua Sao Kim ở siêu vận tốc, có thể đạt tới tốc độ rất cao trên lớp mây giữa. Những cơn gió trên Sao Kim còn nhanh hơn cả những cơn cuồng phong mạnh nhất của Trái Đất. Các nhà thiên văn học nói gió sao kim thổi nhanh đến nỗi chúng gây ra sự "siêu quay", khiến các đám mây bị thổi quay 1 vòng quanh hành tinh chỉ trong 4 ngày trên trái đất.

Bạn cần biết rằng: Quán tính nhiệt và sự truyền nhiệt bởi gió trong khí quyển gần bề mặt cho thấy nhiệt độ bề mặt Sao Kim không biến đổi lớn giữa phía ngày và đêm, cho dù hành tinh có tốc độ tự quay cực thấp. Tốc độ gió gần bề mặt là thấp, thổi với vận tốc vài kilômét trên giờ, nhưng do mật độ khí quyển gần bề mặt cao, luồng gió tác động một lực lớn lên những chướng ngại vật nó thổi qua, và vận chuyển bụi và đá nhỏ đi khắp bề mặt hành tinh. Những định nghĩa về quán tính, vận tốc sẽ không thu hút bé lắng nghe nhưng nếu bạn lấy ví dụ cụ thể về một cơn gió chuyển động như thế nào trên hành tinh này, bé sẽ thích thú hơn rất nhiều.

Nói với bé: Sao Kim là một hành tinh đặc biệt, trong 1 năm chỉ có 2 ngày. Sao Kim là một trong hai hành tinh của hệ tự quay quanh trục theo chiều kim đồng hồ. Chuyển động theo cách đặc biệt với tốc độ quay siêu chậm, khiến một ngày ở trên sao Kim dài bằng 243 ngày của Trái Đất. Thậm chí, thời gian này còn dài hơn cả một năm của nó, vốn chỉ bằng 225 ngày của Trái Đất.

Bạn cần biết rằng: Một vòng quay của sao Kim quanh Mặt trời tương đương với 225 ngày trên Trái đất, vòng tự quay là 243 ngày. Vì 2 chiều quay này ngược nhau, nên từ sao Kim nhìn lên Mặt trời sẽ thấy mọc đằng Tây và lặn đằng Đông. Vì 2 vòng quay ngược nhau nên 1 ngày đêm trên sao Kim ngắn hơn thời gian tự quay một vòng rất nhiều. Theo tính toán, 1 ngày đêm trên sao Kim là 117 ngày, mỗi buổi ban ngày và ban đêm là 59 ngày. "1 năm" trên sao Kim chỉ vào khoảng "2 ngày" của nó. Nếu chỉ trả lời câu hỏi này theo cách thông thường thì bé có thể sẽ cảm thấy nhàm chán và có xu hướng ít khám phá về mảng kiến thức này hơn. Tuy nhiên chúng ta cần phải đưa vào đó nhiều kiến thức khác xung quanh câu trả lời chính để giúp bé mở mang tầm hiểu biết.

Nói với bé: Trong khi các hành tinh khác có vô số mặt trăng, chẳng hạn như sao Mộc với 63 Mặt trăng thì sao Kim lại không có bất kỳ Mặt trăng nào. Sao Kim và sao Thủy cũng là 2 hành tinh duy nhất không có vệ tinh tự nhiên nào quay quanh trong Hệ Mặt trời. Tuy nhiên Sao Kim lại cũng có tuần trăng giống như Mặt Trăng trên Trái Đất.

Bạn cần biết rằng: Ở Mặt Trăng, chu kì pha là 29 ngày hay còn gọi là tuần trăng. Do Sao Kim quay quanh Mặt Trời trong phạm vi quỹ đạo của Trái Đất nên hành tinh này cũng có các pha như Mặt Trăng. Khi Sao Kim ở vị trí đối diện với Mặt Trời là lúc nó đang ở pha tròn nhất (như trăng tròn) và khi hành tinh này nằm giữa Trái Đất và Mặt Trời, nghĩa là nó đang ở pha mới (như trăng đầu tháng). Người đầu tiên được chứng kiến những pha này là nhà thiên văn học người ItaliaGalileo Galilei, năm 1610. Nếu chỉ nói là trên Sao Kim không có Mặt Trăng thì quả là một câu trả lời kém hấp dẫn, hãy lấy ví dụ về những hành tinh khác trong hệ Mặt Trời sau đó đưa ra câu trả lời chính xác sẽ kích thích trí tò mò của bé, giúp bé muốn nghe câu trả lời hơn.

Nói với bé: Trước đây người ta vẫn cho rằng sao Kim và Trái đất là "hai chị em sinh đôi", có thể có sự sống. Tuy nhiên các nhà khoa học đã nhận ra rằng thành phần chủ yếu của khí quyển sao Kim là CO2 chiếm 97%, hàm lượng các khí độc khác nhiều hơn khí quyển Trái đất rất nhiều. Bề mặt sao Kim có áp suất tương đương với áp suất dưới biển sâu 900m của Trái đất. Áp suất lớn như vậy khiến cho cả sao Kim đều chịu "hiệu ứng nhà kính", nhiệt độ mặt sao Kim lên đến 480 độ C.

Bạn cần biết rằng: Do phần lớn khí quyển của Sao Kim là carbon dioxide nên hiện tượng hiệu ứng nhà kính cực lớn làm cho bề mặt của hành tinh này nóng lên. Nhiệt độ ở đây có thể lên tới 470 độ C, sao Kim là hành tinh nóng nhất trong Hệ Mặt Trời. Một số nhà khoa học từng cho rằng sao Kim đã có những đại dương trong quá khứ, nhưng đã bốc hơi khi nhiệt độ hành tinh tăng lên do hiệu ứng nhà kính mất kiểm soát. Toàn bộ bề mặt của Sao Kim là một hoang mạc khô cằn với đá và bụi. Đối với câu hỏi này, bạn nên dẫn dắt và giải thích về cấu tạo của bầu khí quyển trên Sao Kim trước khi đưa ra câu trả lời chính thức. Như vậy, bé sẽ hiểu vấn đề một cách dễ dàng hơn.

Nói với bé: Sao Kim nằm trong số hiếm hoi các hành tinh mà chúng ta có thể quan sát được khi nó lướt qua Mặt Trời. Trái Đất là hành tinh thứ ba của hệ Mặt Trời, vì thế chúng ta chỉ có thể quan sát được sự kiện trên với hai hành tinh là Sao Thủy và Sao Kim. Sao Kim lướt qua Mặt Trời là hiện tượng rất hiếm gặp, phải hơn một thế kỷ mới lại xảy ra một cặp, tức hai lần diễn ra cách nhau khoảng 8 năm.

Bạn cần biết rằng: Hiện tượng quá cảnh của Sao Kim là một trong những hiện tượng thiên văn học có thể dự đoán trước và hiếm xảy ra nhất. Chúng lặp lại theo chu kỳ mỗi 243 năm, với mỗi cặp hiện tượng quá cảnh diễn ra cách nhau 8 năm và sau đó là một khoảng thời gian giãn cách dài khoảng 121,5 năm và 105,5 năm. Chu kỳ dài như vậy là do tỷ số giữa chu kỳ quỹ đạo của Trái Đất và Sao Kim gần với tỷ số hữu tỷ 8:13 và 243:395. Bạn không cần đưa số liệu cụ thể khi trả lời câu hỏi của bé vì như thế bé sẽ không thể hiểu được vấn đề. Hãy đơn giản hoá chúng, nói một cách chung nhất về vấn đề cho bé hiểu là sự lựa chọn hợp lý nhất.

Nói với bé: Áp suất không khí trên bề mặt Sao Kim cực lớn, cao hơn khoảng 90 lần áp suất của mực nước biển trên Trái Đất. Nói cách khác, áp suất trên Kim tinh tương đương với áp suất nước đại dương Trái Đất ở độ sâu 1km. Chính vì vậy, việc đứng trên Sao Kim cũng giống như đứng dưới đại dương ở độ sâu 1km mà không có quần áo bảo hộ. Kết luận rằng: Chúng ta không thể đứng trên Sao Kim giống như trên Trái Đất.

Bạn cần biết rằng: Áp suất không khí trên bề mặt Sao Kim cực lớn, cao hơn khoảng 90 lần áp suất của mực nước biển trên Trái Đất. Nói cách khác, áp suất trên Kim tinh tương đương với áp suất nước đại dương Trái Đất ở độ sâu 1km. Tàu vũ trụ Nga, Venera, thực ra đã hạ cánh xuống bề mặt hành tinh và chụp gửi và những hình ảnh tuyệt đẹp về sự khắc nghiệt trên mặt đất, nhưng với sức nóng khủng khiếp, áp suất và những điều kiện khắc nghiệt khác, tàu du hành đã không tồn tại lâu được sau khi hạ cánh. Có thể bé sẽ không hiểu áp suất là gì nhưng nếu đơn giản hoá áp suất thành dạng dễ hiểu sẽ giúp bé tiếp thu vấn đề tốt hơn.

Nói với bé: Sao Kim đã là mục tiêu quan sát của con người từ hàng thiên niên kỷ nay. Theo ghi chép, từ 1.600 năm trước Công Nguyên, người Babylon cổ đại đã theo dõi quỹ đạo của hành tinh này trên bầu trời. Nhà toán học Hy Lạp Pythagoras là người đầu tiên phát hiện ra rằng những ngôi sao sáng nhất vào sáng sớm và chiều tối thực tế chính là một - Sao Kim.

Bạn cần biết rằng: Phi vụ tàu không gian robot đầu tiên gửi đến Sao Kim và cũng là hành tinh đầu tiên một tàu của con người đến thăm dò, bắt đầu vào ngày 12 tháng 2 năm 1961, với tàu Venera 1 được phóng lên. Con tàu phóng lên thành công trong chương trình Venera theo quỹ đạo trực tiếp nhưng đã mất liên lạc với mặt đất khoảng bảy ngày sau khi phóng, khi con tàu ở cách Trái Đất 2 triệu km. Các nhà khoa học Nga dự tính nó đi qua Sao Kim ở khoảng cách 100.000 km vào trung tuần tháng 5 năm 1961. Nếu bạn nói với bé về những thời điểm con người nghiên cứu chính thức về hành tinh này, có thể sẽ phải nói rất nhiều và bé sẽ không muốn nghe. Hãy chỉ ra những số liệu cho thấy việc này là rất lâu rồi, có như vậy bé sẽ dễ hiểu hơn.

Nói với bé: Sao Kim có nhiều núi lửa hơn bất kỳ hành tinh nào khác trong Hệ Mặt Trời. Các nhà thiên văn học đã đếm được 1.600 ngọn núi lửa trên bề mặt Kim tinh, nhưng rất có thể con số này sẽ còn nhiều hơn do kích thước quá nhỏ mà chúng ta không thể nhìn thấy. Các nhà khoa học cho rằng phần lớn núi lửa trên Sao Kim đã ngủ yên mặc dù có thể có một số ít vẫn đang hoạt động.

Bạn cần biết rằng: Phần lớn mặt đất của Sao Kim là nền tảng núi lửa lộ ra ngoài, một số có lớp phủ đất mỏng và chắp vá, tương phản rõ rệt với Trái Đất, Mặt Trăng và Sao Hỏa. Một số miệng núi lửa tác động có mặt, nhưng Venus tương tự như Trái Đất ở chỗ có ít miệng núi lửa hơn nhiều so với các hành tinh đá khác phần lớn được bao phủ bởi chúng. Điều này một phần do độ dày của bầu không khí sao Kim làm gián đoạn các va chạm nhỏ trước khi chúng tấn công mặt đất, nhưng độ rỗng của miệng hố lớn có thể là do sự tái xuất của núi lửa, có thể là một bản chất thảm khốc. Nghiên cứu về địa chất trên một hành tinh là điều khó khăn, phải sử dụng nhiều những kiến thức chuyên môn mà bé không thể hiểu được. Chính vì vậy, bạn hãy sử dụng những từ ngữ đơn giản, thân quen để diễn tả câu trả lời của mình một cách chính xác nhất.

Nói với bé: Trong hệ Mắt Trời, Sao Kim không phải là hành tinh lớn nhất nhưng vị trí gần Trái Đất khiến nó trở thành ngôi sao sáng nhất trên bầu trời. Nó cũng là vật thể sáng thứ hai về ban đêm chỉ sau Mặt Trăng. Sao Kim đạt độ sáng lớn nhất ngay sát thời điểm hoàng hôn hoặc bình minh, do vậy mà dân gian còn gọi là sao Hôm (khi hành tinh này mọc lên lúc hoàng hôn) và sao Mai (khi hành tinh này mọc lên lúc bình minh).

Bạn cần biết rằng: Vì sao sao Kim lúc thì xuất hiện ở phương Đông vào buổi bình minh, lúc lại xuất hiện ở phương Tây khi Mặt trời vừa lặn. Sao Kim là một hành tinh địa nội, từ Trái đất nhìn lên nó bao giờ cũng lảng vảng ở 2 bên Mặt trời. Khi nó chuyển động đến phía Tây Mặt trời, nó sẽ mọc ở phương Đông trước lúc Mặt trời mọc, khi đó ta gọi là "sao Mai". Khi nó chuyển động đến phía Đông Mặt trời nó lại xuất hiện ở bầu trời phía Tây sau khi Mặt trời lặn. Khi đó ta gọi là "sao Hôm". Như vậy có nghĩ là sao Mai và sao Hôm đều không thể xuất hiện vào đêm khuya, và cũng không thể trông thấy nó trong cùng một ngày. Đây là một câu hỏi về kĩ năng quan sát sự vật, bạn hãy giải thích cho con theo cách trên, đồng thời cùng bé ngắm sao để tăng thêm phần thú vị.