Top 10 Dấu hiệu sớm của bệnh tiểu đường bạn nên biết

Muốn kiểm tra tiểu đường, bạn cần làm vài xét nghiệm, trong đó có xét nghiệm đường máu vào buổi sáng khi chưa ăn gì. Nếu đường máu vượt quá 126 mg/dL trong hai lần, nghĩa là bạn đã bị tiểu đường. Nếu từ 100 đến 125 mg/dL, bạn bị coi là tiền tiểu đường. Nhỏ hơn 99mg/dL là bình thường.

Bệnh tiểu đường là tình trạng ảnh hưởng đến khả năng sản xuất hoặc sử dụng insulin của cơ thể. Insulin giúp cơ thể sử dụng lượng đường trong máu để tạo năng lượng. Bệnh tiểu đường dẫn đến lượng đường trong máu tăng lên mức cao bất thường. Nếu được chẩn đoán sớm, bạn sẽ kiểm soát bệnh dễ dàng và điều chỉnh lối sống lành mạnh hơn. Xét nghiệm máu bệnh tiểu đường là xét nghiệm quan trọng giúp tầm soát, theo dõi bệnh tiểu đường mang đến hiệu quả chăm sóc sức khỏe tốt cho nhiều người. Xét nghiệm có mặt trong các cuộc khám sức khỏe thường quy hay thực hiện theo chỉ định của bác sĩ.

Hầu hết tất cả mọi người cần thực hiện xét nghiệm tiểu đường trong các cuộc khám sức khỏe. Đối với những người có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường như người già trên 50 tuổi, phụ nữ mang thai hay tiểu sử gia đình có người mắc tiểu đường, người bị bệnh tiểu đường nên xét nghiệm thường xuyên hơn từ 2 – 3 tháng/ lần. Có thể mua máy xét nghiệm tiểu đường tại nhà để theo dõi nhiều thời điểm, thuận tiện hơn khi đánh giá nồng độ glucose.

Xét nghiệm máu sẽ được lấy tại một thời điểm ngẫu nhiên, không liên quan đến bữa ăn. Nếu mức đường trong máu ngẫu nhiên bằng hoặc cao hơn 200 mg/dL (11,1 mmol/L) cho thấy bạn bị bệnh tiểu đường. Hiện nay đã có máy xét nghiệm máu tiểu đường tại nhà tuy nhiên chúng chỉ có tác dụng đối với những người bình thường muốn kiểm tra nồng độ glucose trong máu. Đối với những người mắc bệnh tiểu đường hay nghi ngờ mắc bệnh, cần tìm đến các cơ sở uy tín để được đánh giá chính xác tình trạng bệnh, từ đó có những biện pháp điều trị thích hợp.

Tăng kích thước vùng bụng được coi là nguy hiểm hơn tăng kích thước vùng mông hay đùi. Kích thước vòng 2 được coi là nguy hiểm khi nó ở mức trên 80 đối với phụ nữ và 100 đối với nam giới. Bụng có nhiều mỡ thừa là vấn đề liên quan tới nhiều bệnh lí như béo phì, tim mạch, đái tháo đường... Do đó, cần có chế độ vận động, ăn uống hợp lí để đảm bảo cơ thể luôn ở mức cân đối.

Nghiên cứu cho thấy, với những người thừa cân hoặc béo phì... thì chính các chất béo thừa trong cơ thể là nguyên nhân gây ra bệnh, tổn hại đến sức khỏe. Không chỉ thế, nghiên cứu cũng chỉ ra rằng có một loại enzym được tiết ra từ gan của những người béo phì có thể gây ra bệnh tiểu đường.

Theo số liệu thống kê, những người có vòng eo và hông to hơn tỉ lệ thông thường có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 rất cao và có thể mắc cả những bệnh liên quan đến tim mạch. Nguyên nhân gây bệnh tiểu đường ở người béo phì là do lượng mỡ thừa ở vùng bụng. Lượng mỡ này trở nên đặc biệt nguy hiểm khi bệnh nhân bị viêm.

Khi các mô mỡ ở vùng bụng bị viêm sẽ dẫn đến các triệu chứng thất thường về tim mạch, điển hình là sản sinh ra chất kháng cự lại insulin (một loại hóc-môn kiểm soát lượng đường trong máu). Mặc dù các nhà nghiên cứu vẫn chưa tìm ra được nguyên nhân cơ chế kháng cự lại insulin khi mô mỡ bị viêm song dễ thấy béo phì là căn bệnh nguy hiểm có thể dẫn đến nhiều loại bệnh khác. Vì vậy rèn luyện cơ thể để loại bỏ lượng mỡ thừa trong người là vô cùng quan trọng.

Hiện tượng mờ mắt hay khả năng nhìn rõ hơn thường xuất hiện sau một thời gian dài khi lượng đường huyết trong máu cao. Nhiều người thường dễ nhầm với biểu hiện của bệnh về mắt như cận thị, viễn thị... hay đổ do cơ thể "xuống cấp" vì tuổi ngày càng nhiều. Do đó, bạn nên thăm khám các bác sĩ chuyên khoa mắt để có kết luận chính xác.

Bệnh nhân tiểu đường còn bị tổn thương các mạch máu và dây thần kinh ở tai dẫn đến việc nghe không rõ, thính lực giảm hơn so với bình thường. Lượng đường cao làm thủy tinh thể sưng lên và thay đổi hình dạng. Điều đó khiến mắt bạn khó tập trung nên mọi thứ trông như mờ đi và khi lượng đường trong máu ổn định thì triệu chứng này cũng mất đi. Nếu để tình trạng đường máu cao trong thời gian dài mắt sẽ bị tổn thương vĩnh viễn, thậm chí có thể dẫn đến mù lòa.

Nếu tầm nhìn đột ngột cải thiện khiến bạn không cần đeo kính, đừng vội mừng. Lượng đường trong máu cao có thể khiến tầm nhìn xa của bạn tốt hơn. Bạn thường đọc các thông tin cho rằng mờ mắt là một trong các triệu chứng bệnh tiểu đường. Tuy nhiên trên thực tế, tầm nhìn có thể thay đổi theo hướng tốt hơn hoặc tệ hơn, nguyên nhân của hiện tượng này là mức dịch trong cơ thể thay đổi, bao gồm những chất trong đôi mắt dẫn đến thị lực thất thường.

Thính lực giảm đột ngột có thể là cũng là một dấu hiệu bệnh tiểu đường. Bệnh tiểu đường gây tổn thương các mạch máu và dây thần kinh ở tai dẫn đến thính lực giảm.

Hệ thống miễn dịch suy giảm khi đường huyết cao làm giảm khả năng chống chọi lại các bệnh lí hay gặp như cảm cúm, cảm lạnh... Người mắc tiểu đường sẽ lâu khỏi và thường xuyên gặp các triệu chứng này so với người không bị tiểu đường. Bệnh cảm là một loại nhiễm trùng hô hấp trên do virus gây ra. Có hơn 100 loại virus khác nhau có thể gây ra chứng cảm lạnh thông thường. Bệnh cảm cúm là bệnh về đường hô hấp. Không giống như cảm lạnh, cảm cúm thường là bệnh theo mùa. Mùa cảm cúm thường kéo dài từ mùa thu đến mùa xuân, đạt đỉnh điểm vào những tháng mùa đông.

Khi bị cảm lạnh, cơ thể sẽ sản xuất ra những hormon để chống lại sự nhiễm lạnh này. Nhưng chúng lại gây cản trở cho việc sử dụng insulin và thế là đường máu của bạn lại tăng lên. Nếu bạn mắc tiểu đường loại 1 và đường máu không được kiểm soát tốt, điều này có thể dẫn tới tình trạng toan chuyển hóa tăng ceton máu. Là tình trạng mà cơ thể tích tụ quá nhiều acid trong máu và có thể đe dọa đến tính mạng. Nếu bạn mắc tiểu đường loại 2, nhất là đối với người già, đường huyết tăng quá cao có thể dẫn đến biến chứng nghiêm trọng gọi là hôn mê đái tháo đường.

Hãy kiểm tra đường huyết ít nhất mỗi 3-4 tiếng khi bị cảm lạnh. Nếu đã tăng cao, bạn nên lập ra cho mình một kế hoạch để kiểm soát tình trạng này. Bác sĩ có thể cho bạn dùng insulin nếu đường huyết của bạn quá cao. Nếu bị sốt, nôn mửa hoặc tiêu chảy, hãy uống một ly chất lỏng gì đó trong mỗi giờ. Bạn có thể hớp từng chút một nếu muốn – không cần phải uống hết trong một lần. Điều quan trọng là tránh bị mất nước.

Nếu đường huyết tăng quá cao, hãy hớp một ly nước ấm từng ít một hoặc 1 ly nước gừng không đường. Nếu đường huyết xuống quá thấp, hãy hớp một nửa ly nước táo hoặc ½ ly nước gừng. Hãy luôn kiểm tra những gì mà bạn ăn vào hoặc uống vào để tránh gây ảnh hưởng đến chế độ ăn trong điều trị bệnh tiểu đường. Hãy đảm bảo rằng những thức ăn và đồ uống đó có thể được dùng.

Nếu bạn mắc chứng ngáy to khi ngủ và buồn ngủ nhiều vào ban ngày thì nên kiểm tra lượng đường trong máu bởi nó có thể là dấu hiệu của bệnh tiểu đường. Việc rối loạn giấc ngủ và hơi thở mạnh, thở to thành tiếng lớn gây căng thẳng khi ngủ, khiến lượng đường trong máu tăng lên.

Bạn cho rằng ngủ ngáy là bệnh gì đó liên quan đến rối loạn giấc ngủ? Thật ra, bạn nên biết người ngủ ngáy do bệnh ngưng thở lúc ngủ mức độ nặng gây ra, có 40% nguy cơ tử vong sớm hơn so với những người không mắc bệnh. Đó là vì rối loạn giấc ngủ này liên quan đến nhiều vấn đề sức khỏe từ bệnh tim mạch cho đến trầm cảm. Ngáy to không đơn thuần chỉ là âm thanh phát ra trong quá trình ngủ mà nó còn là dấu hiệu cảnh báo bạn đang mắc một trong những bệnh lý nguy hiểm. Nếu không được kiểm soát kịp thời, người bệnh có thể đối diện với nguy cơ tử vong.

Ngủ ngáy thường khiến cơ thể thiếu oxy, từ đó ảnh hưởng đến cung cấp oxy và tổng hợp insulin. Nếu không được chữa trị trong thời gian dài sẽ dẫn đến nguy cơ mắc bệnh tiểu đường. Đối với những người có thói quen ngủ ngáy lại thích uống rượu, lượng insulin mà cơ thể cần sẽ càng lớn hơn, điều này góp phần tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường.

Các chuyên gia cũng khuyến nghị những người có thói quen ngủ ngáy nên tích cực phòng bệnh tiểu đường bằng các biện pháp như giảm trọng lượng cơ thể; vận động nửa tiếng trước khi ngủ; khi ngủ nên đeo máy trợ thở để phòng trường hợp bị thiếu khí oxy; hạn chế những đồ ăn nhiều đường và giàu cholestrol; không hút thuốc, uống rượu quá nhiều; những người trong gia đình có tiền sử mắc bệnh béo phì, có thể sử dụng thuốc giảm béo để giảm cân, tuy nhiên cần phải có sự giám sát và hướng dẫn của bác sỹ.

Người mắc tiểu đường thường có mức insulin cao hơn bình thường. Do đó, nó thúc đẩy sự tăng trưởng của tế bào da và kích thích tạo ra mảng tối. Nếu chú ý quan sát sẽ thấy hiện tượng da tối màu, viền đen ở các nếp gấp như ở gáy, nách, hõm cổ, khuỷu tay hay đốt ngón tay... Ngoài ra, tình trạng da khô và ngứa cũng là biểu hiện của tình trạng cơ thể cần nước dung nạp đào thải đường trong máu.

Da tối màu, viền đen ở các nếp gấp, thường ở gáy, khuỷu tay, các đốt ngón tay,… thường là dấu hiệu cảnh báo sớm lượng đường trong máu quá cao. Khi đó, mức insulin cao thúc đẩy sự tăng trưởng của tế bào da và melanin – một sắc tố trong tế bào tạo ra các mảng tối. Thông thường, kết quả xét nghiệm sẽ phát hiện nồng độ đường trong máu cao hơn bình thường. Da ngứa, có lẽ là kết quả của việc da bị khô hoặc tuần hoàn kém – thường là dấu hiệu của tiểu đường, cùng với các bệnh về da khác như thâm da. Những người có các dấu hiệu này chắc chắn đã có hiện tượng kháng insulin, dù cho đường máu của họ có thể chưa cao. Vì thế, khi thấy dấu hiệu này, bạn nên đi kiểm tra đường máu.

Tình trạng hoại tử da dạng mỡ (necrobiosis lipoidica) có thể là một dấu hiệu cảnh báo bệnh tiểu đường. Người bệnh sẽ xuất hiện những vùng da nhỏ sưng, trông chúng giống như mụn nhọt. Theo thời gian, triệu chứng bất thường trên da lan rộng, xờ thấy cứng hơn. Các vết sưng trên da có thể có màu vàng, hơi đỏ hoặc màu nâu. Phần da xung quanh các vết sưng có màu sáng hơn.

Một số bệnh nhân thậm chí có thể nhìn thấy các mạch máu xung quanh vùng da sưng, và cảm thấy ngứa ở vùng da đó. Những vùng da sẫm màu sau gáy hoặc quanh nách có thể là do bệnh tiểu đường gây nên. Một số bệnh nhân tiểu đường xuất hiện các đốm đen, hoặc các đường da sậm màu, quanh bàn chân và trên cẳng chân. Các đốm nâu trên da thường không được chú ý vì không đi kèm với bất kỳ triệu chứng nào khác. Da sưng đỏ hoặc vàng có thể là do bệnh tiểu đường gây ra. Vùng da ban đầu giống như xuất hiện các vết đốm, theo thời gian các vết đốm chuyển màu vàng.

Tình trạng giảm cân một cách đột ngột khiến cơ thể cảm thấy mệt mỏi, uể oải dẫn đến tình trạng đói thường xuyên có thể là biểu hiện của rất nhiều căn bệnh khởi phát trong đó có tiểu đường. Cũng có thể do áp lực công việc hay cuộc sống dẫn đến stress tạm thời nên bạn cũng không nên quá lo lắng. Tuy nhiên, tình trạng này kéo dài, bạn cần gặp bác sĩ để thăm khám ngay.

Bệnh tiểu đường thường xảy ra ở người có chế độ sinh hoạt không tốt, béo phì, vì vậy khi bệnh nhân tiểu đường kiểm soát được đường huyết và cân nặng của mình sẽ rất tốt cho cơ thể, nhưng nếu hiện tượng sút cân kéo dài và nhiều có thể do bệnh đã biến chứng sang những bệnh khác nguy hiểm hơn như suy thận, suy gan… vì vậy, khi có bất thường về cân nặng bệnh nhân nên đi kiểm tra và nói với bác sỹ để được chuẩn đoán và điều trị tốt nhất.

Lượng đường trong máu cũng đẩy nhanh quá trình giảm cân, có thể từ 5 đến 10 cân trong vòng 2-3 tháng, nhưng đây không phải là tín hiệu vui. Bởi vì hóc-môn insulin không đưa được đường glucose vào trong tế bào, nơi nó sẽ được sử dụng làm năng lượng, vì thế cơ thể nghĩ rằng nó đang “đói” và bắt đầu phá hủy các protein của những bó cơ để làm nguyên liệu thay thế. Hai quả thận của bạn khi đó cũng phải làm việc cật lực để loại bỏ lượng đường dư, và điều này lại cần đến rất nhiều năng lượng.

Các thực phẩm ăn vào được chuyển hóa thành glucose và đường này được hóc-môn insulin đưa từ máu vào trong tế bào để chuyển thành năng lượng cho cơ thể hoạt động. Do vậy, khi cơ thể không sản sinh đủ insulin hoặc các tế bào kháng với insulin, glucose không được hấp thụ vào tế bào. Hạn chế ăn các loại thực phẩm gây tăng đường huyết đột ngột như kẹo, nước ngọt, trái cây có lượng đường cao, các loại thực phẩm nhiều mỡ… Thường xuyên duy trì hoạt động tập luyện nhẹ nhàng, giúp ổn định sức khỏe, hệ tuần hoàn, tâm lý ổn định, tránh tâm lý tiêu cực…

Lượng đường trong máu cao gây khó khăn cho hoạt động của tế bào bạch cầu trong máu làm cho vết thương lâu lành và bị nhiễm trùng, cản trở làm chậm quá trình vận chuyển các chất đi nuôi các mô của cơ thể, giảm khả năng đề kháng với các bệnh về da như nấm, nhiễm trùng... Đây có thể được coi là dấu hiệu điển hình của bệnh tiểu đường.

Nhiễm trùng, vết xước và các chỗ thâm tím không lành nhanh là một dấu hiệu điển hình khác của bệnh tiểu đường. Điều này xảy ra do các mạch máu bị hư hại bởi có quá nhiều glucose di chuyển trong các tĩnh mạch, động mạch. Nó khiến cho máu khó lưu thông đến các vùng khác nhau của cơ thể – một điều cần thiết để vá lành vết thương.

Do lượng đường trong máu tăng cao, nên người tiểu đường có nguy cơ bị nhiễm trùng. Đường trong máu cao có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sự tuần hoàn, hệ miễn dịch và các dây thần kinh dẫn đến đau đớn, vết thương khó lành. Nếu thấy các vết thương lâu lành, đặc biệt là vết thương ở chân và bàn chân, bạn nên đi tầm soát bệnh tiểu đường. Bệnh tiểu đường có khả năng trải qua tuần hoàn cao gấp bốn lần so với người bình thường. Mạch máu của chúng kém đàn hồi, khiến lưu lượng máu đến các mô cơ thể bị hạn chế.

Các vết thương liên quan đến bệnh tiểu đường thường xảy ra ở chân và lòng bàn chân vì đây là những khu vực xa nhất của tim, nơi máu khó được đưa tới nhất. Lực tác động từ việc đi lại hay sử dụng các loại giày, dép cũng có thể sẽ gây tổn thương và làm khó lành ở chân của bệnh nhân tiểu đường. Một khi vết thương đã xuất hiện, các rối loạn tế bào của bệnh nhân tiểu đường cũng ngăn không cho họ khỏi bệnh như cơ thể. Mặc dù khu vực của vết thương tiểu đường vẫn chứa các tế bào cần thiết để giúp chữa trị, nhưng những tế bào này không đủ hoặc xuất hiện không đúng lúc.

Biểu hiện rõ ở bệnh nhân tiểu đường là việc thường xuyên cảm thấy khát nước. Do lúc này, lượng đường huyết trong máu tăng cao, cần các tế bào nước pha loãng lượng đường trong máu nên cơ thể sẽ cảm thấy khát liên tục. Sau khi nạp vào cơ thể nhiều nước, thận phải làm việc nhiều hơn bình thường để lọc và dẫn đến tình trạng đi tiểu nhiều. Khi lượng đường trong máu cao thận phải làm việc vất vả hơn để loại bỏ lượng đường dư thừa ra khỏi cơ thể qua nước tiểu. Khi đó, cơ thể sẽ cố gắng bù lại lượng chất lỏng đã bị mất và điều này khiến bạn luôn cảm thấy khát nước. Khát nước, đi tiểu nhiều là một trong những biểu hiện đầu tiên của người bị tiểu đường.

Lý do là bởi lượng đường tích tụ trong máu cao dẫn đến việc thận cần hoạt động tích cực hơn để “giải quyết” lượng đường bị dư thừa trong máu. Và trong trường hợp thận không thể đào thải được thì lượng đường dư thừa sẽ bài tiết vào nước tiểu, do đó khi nước tiểu thải ra ngoài sẽ chứa dịch tế bào do bị kéo vào máu. Chính vì vậy người sẽ phải đi tiểu nhiều hơn. Việc đi tiểu nhiều khiến cơ thể trẻ bị mất nước dẫn đến việc người sẽ có nhu cầu uống nhiều nước để giải tỏa cơn khát, và như thế trẻ càng đi tiểu nhiều hơn. Với người bình thường số lần đi tiểu ban ngày là khoảng 5 lần, nhưng nếu con bạn đi tiểu trên 7 lần thì bạn cần xem xét đến khả năng mắc bệnh của trẻ.

Đái tháo nhạt tuy là căn bệnh ít khi gây biến chứng nguy hiểm nhưng làm ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống, sinh hoạt hàng ngày của người bệnh, đôi khi cũng có thể gây biến chứng mất nước nặng. Biểu hiện là người bệnh tiểu tiện nhiều (4-8 lít/ngày), có những trường hợp nặng có thể lên tới 40 lít/ngày; nước tiểu nhạt màu, không có đường, không có protein, tỷ trọng rất thấp. Do tiểu nhiều nên bệnh nhân rất khát và uống rất nhiều. Trẻ em thường kêu khóc đòi uống nước, khi cho uống đủ nước thì nín. Lượng nước vào gần tương đương với lượng tiểu ra.

Đái tháo nhạt là bệnh gây ra do thận không thể giữ được nước. Mặc dù lượng chất lỏng trong cơ thể giảm đi, thận vẫn tiếp tục sản xuất ra một lượng lớn nước tiểu, dẫn đến tình trạng mất nước. Do đó, cho dù bạn uống bao nhiêu nước thì tình trạng khát nước vẫn cứ tăng. Triệu chứng kèm theo là bạn đi tiểu rất thường xuyên, lượng nước tiểu thải ra gần như tương đương với lượng nước bạn vừa uống vào. Ngoài ra, bạn cũng gặp tình trạng mất ngủ khổ sở do phải tiểu đêm thường xuyên.

Huyết áp cao có liên hệ với nhiều căn bệnh khác nhau. Khi huyết áp cao thường là biểu hiện sau của tăng cân, có thể là dấu hiệu khởi phát của tiểu đường. Chỉ số huyết áp báo động khi bằng hoặc lớn hơn 130/85. Huyết áp là áp lực tác động vào bên trong mạch máu khi máu lưu thông. Có hai lý do trực tiếp khiến huyết áp tăng cao. Một là các mạch máu trở nên cứng và khó mở rộng, thứ hai là quá nhiều lượng máu lưu thông trong cơ thể. Huyết áp cao ăn nhiều muối, hút thuốc, ăn quá nhiều, căng thẳng, cố gắng đi tiểu, béo phì, thiếu vận động, mùa đông, thời tiết lạnh, uống rượu, thể trạng di truyền, lão hóa, các bệnh làm tăng huyết áp như tăng đường huyết và xơ vữa động mạch.

Người ta nói rằng số bệnh nhân bị huyết áp cao ở Nhật Bản là khoảng 43 triệu người và có thể nói rằng đây là một bệnh phổ biến trong cả nước. Cũng giống như vậy, bệnh tiểu đường cũng đang ngày càng xuất hiện nhiều, số bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường, bao gồm cả nhóm tiền tiểu đường ở Nhật Bản là 20,5 triệu người. Và những người mắc bệnh tiểu đường có xu hướng dễ bị huyết áp cao, người ta đã chỉ ra rằng khoảng 40~60% bệnh nhân tiểu đường bị huyết áp cao.

Bệnh tiểu đường và bệnh huyết áp cao đều tiến triển mà không có triệu chứng cụ thể và gây ra nhiều biến chứng khác nhau. Các bệnh này có khả năng trực tiếp dẫn đến tử vong và một số bệnh đáng sợ như đột quỵ, nhồi máu cơ tim- nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở Nhật Bản cũng phát triển do sự tiến triển của xơ vữa động mạch với nguyên nhân là từ tác động của bệnh tiểu đường và huyết áp cao. Bệnh thận do tiểu đường cũng sẽ tiến triển nhanh chóng do huyết áp cao.

Những người mắc bệnh tiểu đường cần tích cực điều trị ngay cả khi tăng huyết áp nhẹ. Việc bệnh nhân có thể kiểm soát huyết áp cùng với lượng đường trong máu tốt hay không, có thể sống khỏe mạnh trong bao lâu sẽ ảnh hưởng lớn đến cuộc sống của bệnh nhân.