Virus Zika là nguyên nhân khiến cho hàng ngàn trẻ em ở Nam Mỹ sinh ra với bệnh đầu nhỏ. Và gần đây, tình trạng nhiễm virus Zika đang được báo động ở Việt Nam. Sau đây Chúng tôi sẽ giới thiệu cho các bạn những điều cần biết về virus Zika và cách phòng tránh để có thể bảo vệ bản thân và gia đình khỏi dịch bệnh Zika.
Các biện pháp phòng bệnh
- Biện pháp đầu tiên và quan trọng nhất vẫn là hạn chế tối đa di chuyển tới các vùng đang có dịch Zika. - Người đang sinh sống ở khu vực có dịch bệnh hoặc đi/đến/về từ vùng dịch cần chủ động theo dõi sức khỏe, nếu có các biểu hiện của bệnh hãy đến các cơ sở y tế để được khám và tư vấn; sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục hoặc không quan hệ tình dục trong ít nhất 28 ngày để phòng lây truyền bệnh qua đường tình dục. - Virus Zika lây truyền chủ yếu qua con đường muỗi đốt, do đó cách tốt nhất để ngăn ngừa và chống lại căn bệnh này chính là tránh bị muỗi đốt. Thực hiện các biện pháp phòng muỗi đốt cũng chính là cách bảo vệ bạn trước Zika. Các biện pháp phòng chống muỗi đốt: - Mặc quần áo dài, kín, và sáng màu vì muỗi thường bị thu hút bởi màu tối - Tránh dùng các loại mỹ phẩm có mùi hương - Dùng kem xua muỗi - Mắc màn khi đi ngủ - Cách ly trẻ em khỏi nơi ẩm thấp - Diệt muỗi: xịt thuốc diệt muỗi theo hướng dẫn , dùng vợt bắt muỗi… - Loại bỏ loăng quăng: đậy kín các dụng cụ chứa nước sinh hoạt, thả cá diệt loăng quăng; thu dọn các vật dụng, lật úp các vật dụng không chứa nước; thay nước bình hoa; loại bỏ các vật dụng đọng nước như vũng nước đọng, các vỏ lon, lốp xe…
Con đường lây lan
Virus Zika lây lan qua các con đường chính sau: + Con đường muỗi đốt Zika lây truyền qua muỗi Aedes. Khi muỗi hút máu người hay động vật bị nhiễm virus Zika, virus sẽ được nhân lên trong cơ thể muỗi và ủ bệnh sau 10 có thể truyền virus cho người khác hoặc động vật khác. Một cá thể muỗi khi nhiễm virus Zika có thể truyền virus cho các thế hệ muỗi con cháu. Loài muỗi này có khả năng sinh sản trong những vũng nước nhỏ và thường đốt người vào ban ngày. + Truyền máu Theo nghiên cứu của các nhà khoa học thì đây cũng là một trong những con đường có thể lây truyền virus Zika. Do đó việc truyền máu và hiến máu cần phải được đảm bảo và xét nghiệm virus một cách cẩn thận. + Quan hệ tình dục Các cơ sở, trung tâm y tế trên thế giới đã ghi nhận những trường hợp lây truyền virus Zika qua đường tình dục. Theo nghiên cứu của các nhà khoa học thì virus Zika có thể tồn tại trong tinh dịch nam giới tới 10 tuần sau khi bệnh khởi phát. Một số người nhiễm bệnh nhưng không có biểu hiện rõ ràng nên rất dễ truyền virus Zika cho vợ hoặc bạn tình. + Lây từ mẹ sang con Con đường lây truyền đáng sợ nhất của virus Zika là từ mẹ sang con trong quá trình mang thai gây ra chứng đầu nhỏ (teo não) ở trẻ sơ sinh.
Các triệu chứng nhận biết
Một số bệnh nhân khi nhiễm virus Zika không có những biểu hiện lâm sàng nhưng các chuyên gia y tế khuyên bạn cần lưu ý những dấu hiệu nhận biết phổ biến nhất của bệnh này như sau:
+ Sốt nhẹ từ 37,8 - 38,5 độ C, người mệt mỏi, phát ban, đau các khớp nhỏ ở bàn tay bàn chân.
+ Viêm kết mạc, đau cơ, nhức đầu, đau hố mắt, và suy nhược.
+ Một số ít bệnh nhân có thể buồn nôn, đau bụng, tiêu chảy, loét niêm mạc hoặc ngứa.
+ Sốt nhẹ từ 37,8 - 38,5 độ C, người mệt mỏi, phát ban, đau các khớp nhỏ ở bàn tay bàn chân.
+ Viêm kết mạc, đau cơ, nhức đầu, đau hố mắt, và suy nhược.
+ Một số ít bệnh nhân có thể buồn nôn, đau bụng, tiêu chảy, loét niêm mạc hoặc ngứa.
Phụ nữ mang thai nhiễm virus Zika gặp nguy hiểm gì?
Khoảng thời gian virus có nguy cơ gây ảnh hưởng cao nhất đến phụ nữ mang thai là trong khoảng 3 tháng đầu của thai kỳ - thời gian nhiều người còn chưa biết mình đang mang thai. Tại sao phụ nữ mang thai lại được khuyến cáo đặc biệt vì virus Zika được cho là nguyên nhân gây ra chứng đầu nhỏ ở trẻ sơ sinh và các bà mẹ bị nhiễm đến nay chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và vaccine phòng bệnh.
Cách chữa trị
Hiện không có thuốc điều trị đặc hiệu nào cho bệnh do virus Zika gây ra. Các triệu chứng bệnh khi xuất hiện cũng không quá mức nghiêm trọng, do đó, bệnh nhân chỉ cần nghỉ ngơi, bồi bổ cơ thể và một số chăm sóc hỗ trợ khác.
Người bệnh cần đặc biệt thận trọng khi dùng Aspirin hay corticoid khi chưa loại trừ được sốt xuất huyết Dengue. Chú ý theo dõi các biểu hiện như yếu, liệt cơ sau khi bị bệnh để phát hiện, xử lý sớm hội chứng Guillain-Barré nếu có.
Người bệnh cần đặc biệt thận trọng khi dùng Aspirin hay corticoid khi chưa loại trừ được sốt xuất huyết Dengue. Chú ý theo dõi các biểu hiện như yếu, liệt cơ sau khi bị bệnh để phát hiện, xử lý sớm hội chứng Guillain-Barré nếu có.
Hậu quả của nhiễm virus Zika
Lý do WHO nhận định Zika là mối quan ngại với cộng đồng không phải do tốc độ lây lan của nó mà do biến chứng nguy hiểm của bệnh này. Cụ thể, chính là gây teo não và hội chứng Guillain-Barré – một loại rối loạn thần kinh gây ra hiện tượng yếu cơ tay, chân ở trẻ sơ sinh.
Trẻ sơ sinh có cần làm xét nghiệm virus Zika không?
Theo các chuyên gia y tế thì trẻ sơ sinh cần phải được làm xét nghiệm virus Zika nếu người mẹ đã từng đến hoặc sống tại bất cứ khu vực nào đang trong vùng dịch. Lý do là khi nhiễm virus trẻ có thể bị suy giảm thị lực và thính lực cùng với nhiều dấu hiệu bất thường khác dù không mắc tật đầu nhỏ. Khuyến cáo này được áp dụng cho những trẻ sơ sinh có mẹ đang có những biểu hiện của nhiễm virus Zika như phát ban, đau khớp, sốt nhẹ, đỏ mắt khi đang sinh sống tại các nước có dịch hay trong vòng 2 tuần sau khi đi du lịch tại các khu vực này.
