Top 6 Phụ nữ nhận giải Nobel 2009- 2015

Elinor Ostrom sinh năm 1933 tại Los Angeles, CA, Mỹ. Bà là người phụ nữ đầu tiên được giải Nobel Kinh tế cho những phân tích của mình về quản trị kinh tế, đặc biệt là nguồn lực chung. Bà đã thách thức những kiến thức thông thường bằng cách chứng minh cách thức mà nhóm sở hữu tài sản chung quản lý khối tài sản đó thành công mà không cần bất kỳ quy định nào của chính quyền trung ương hoặc tư nhân.

Là một nhà khoa học chính trị, phương pháp nghiên cứu của Elinor Ostrom khác với cách mà hầu hết các nhà kinh tế thường làm. Thông thường họ bắt đầu với một giả thuyết, giả định về tính thực tế, sau đó đưa vào thử nghiệm. Elinor Ostrom bắt đầu với một thực tế thực sự. Bà thu thập thông tin thông qua các nghiên cứu thực địa và sau đó phân tích các số liệu này. Trong cuốn sách "Quản lý nguồn lực chung” từ năm 1990, bà đã nêu ra cách tài sản chung có thể được quản lý thành công bởi các hiệp hội người sử dụng và vì thế phân tích kinh tế có thể làm sáng tỏ hầu hết mọi hình thức tổ chức xã hội.

Nghiên cứu của bà đã có tác động rất lớn tới các nhà khoa học chính trị, kinh tế và mở ra hướng đi mới cho kinh tế học. Các nhà kinh tế giờ đây cần quan tâm hơn tới các thể chế và trường hợp đặc thù khiến thị trường đó thiếu hiệu quả thay vì chỉ quan tâm tới giá cả, thị trường, mô hình và các công cụ toán học.

Svetlana Alexandrovna Alexievich sinh ngày 31/5/1948 tại Ivano Frankivsk, Ukraine. Cha là người nước Cộng hòa Belarus và mẹ là người Ukraina. Alexievich lớn lên ở Belarus, bố mẹ bà đều là giáo viên tại đây. Bà học báo chí tại đại học Minsk và làm việc như là một nhà giáo, nhà báo và nhà biên tập. Tại Minsk, bà đã làm việc tại tờ báo Sel'skaja Gazeta, những lời chỉ trích của bà về chế độ chính trị ở Liên Xô và sau đó ở Belarus đã thường xuyên khiến bà phải sống ở nước ngoài, ví dụ như ở Ý, Pháp, Đức và Thụy Điển.

Svetlana Alexandrovna Alexievich miêu tả cuộc sống trong và sau khi ở Liên bang Xô Viết thông qua các trải nghiệm cá nhân. Trong những cuốn sách của mình, bà sử dụng các cuộc phỏng vấn như các mảnh ghép tạo nên một tiếng vang lớn. Với "tiểu thuyết phim tài liệu", Svetlana Alexandrovna Alexievich, với tư cách là một nhà báo, đã đi giữa ranh giới báo cáo và viễn tưởng. Tác phẩm chính của bà là tập thơ lớn “Tiếng nói Utopia” gồm năm phần. Sách của Svetlana Alexandrovna Alexievich chỉ trích chế độ chính trị ở cả Liên Xô và Belarus. Svetlana Alexievich nhận giải Nobel Văn học vì các tác phẩm nhiều âm sắc của bà là một đài tưởng niệm cho sự đau khổ và lòng dũng cảm trong thời đại chúng ta.

May-Britt Moser nhận giải Nobel Sinh lý học và Y khoa 2014 cho việc khám phá ra các tế bào não tham gia hệ thống định vị. May-Britt Moser sinh năm 1963 tại Fosnavåg, Na Uy. Sau khi nghiên cứu tâm lý học tại Đại học Oslo bà nhận được học vị tiến sĩ lĩnh vực sinh lý học thần kinh vào năm 1995. Đây cũng là nơi bà gặp Edvard Moser- sau này là chồng và cũng là người đồng nhận giải. Sau thời gian lưu trú tại Đại học Edinburgh và Đại học College London, cặp đôi chuyển đến Khoa Khoa học và Công nghệ trường Đại học Na Uy tại Trondheim. May-Britt Moser là giáo sư về khoa học thần kinh và là giám đốc của Trung tâm hạch toán thần kinh.

Định vị vị trí và tìm đường đi là hoạt động quan trọng của con người và động vật. Năm 2005, May-Britt Moser và Edvard I. Moser đã phát hiện một loại tế bào rất quan trọng trong việc xác định vị trí, nằm gần vùng hồi hải mã (hippocampus), một khu vực nằm ở trung tâm của não. Họ phát hiện ra rằng khi một con chuột đi qua một số điểm được sắp xếp trong một mạng lưới hình lục giác, các tế bào thần kinh hình thành hệ thống phối hợp để điều hướng sẽ được kích hoạt. Họ sau đó đã đi vào nghiên cứu để làm sáng tỏ cách mà các tế bào khác loại hợp tác với nhau.

Youyou Tu (tên tiếng Trung là Đồ U U) nhận giải Nobel Sinh lý học và Y khoa 2015 cho cống hiến tìm ra liệu pháp mới điều trị sốt rét. Bà được sinh ra vào ngày 30/12/1930 và lớn lên ở Ninh Ba, Chiết Giang, Trung Quốc. Từ năm 1965, bà đã làm việc tại Viện Hàn lâm Y học cổ truyền Trung Quốc - nơi bà hiện nay là viện sĩ khoa học - và trở thành đại diện của thế hệ Đông y đầu tiên của nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa kể từ năm 1949.

Có vô số bệnh truyền nhiễm nguy hiểm gây ra bởi ký sinh trùng lây lan qua côn trùng, trong đó có bệnh sốt rét gây ra bởi ký sinh trùng đơn bào Plasmodium. Sốt rét là căn bệnh gây ra cái chết của rất nhiều người ở các tỉnh miền Nam Trung Quốc cũng như ở phía Bắc nước ta trong thập niên 60-70. Y học cổ truyền Trung Quốc đã sử dụng ngải tây ngọt để điều trị sốt. Trong những năm của thập niên 70, sau khi nghiên cứu các loại thuốc thảo dược truyền thống, Youyou Tu nghiên cứu chiết xuất Artemisinin, chất ức chế ký sinh trùng sốt rét. Thuốc có thành phần artemisinin đã cứu sống và cải thiện sức khỏe của hàng triệu người.

Trong quá trình điều chế thuốc, bà Youyou Tu cũng là người tự nguyện thử nghiệm loại thuốc chống sốt rét ngay trên cơ thể của mình. Sau nhiều lần thử nghiệm thành công, công thức điều chế thuốc chính thức được thực hiện hóa vào năm 1977. Mãi cho đến ngày 10/5/2015 tại Thụy Điển, bà mới chính thức được nhận giải Nobel lần đầu tiên trong sự nghiệp Y học của mình.

Malala Yousafzai là người trẻ tuổi nhất nhận giải Nobel Hòa bình. Cô sinh ngày 12/7/1997 tại quận Swat phía Tây Bắc Pakistan, nơi các tay súng Taliban cấm các em gái tới trường. Được truyền cảm hứng từ cha cô - một hiệu trưởng hoạt động tích cực trong vấn đề giáo dục, Malala đã có sự thấu hiểu và đồng cảm về cuộc sống khắc nghiệt của nữ giới dưới chế độ Taliban. Các trẻ em và thanh thiếu niên chiếm phần lớn dân số thế giới, đặc biệt là ở các nước nghèo.

Để đạt được một thế giới hòa bình, điều quan trọng là các quyền của trẻ em và thanh thiếu niên phải được tôn trọng. Bất công gây ra đối với trẻ em đã và đang góp phần cho sự lây lan của các cuộc xung đột. Mười một tuổi, Malala Yousafzai đã chiến đấu cho quyền của trẻ em gái được học hành. Sau khi viết blog cho BBC từ năm 2009 về trải nghiệm của mình trong quá trình ảnh hưởng ngày càng tăng của Taliban trong khu vực. Năm 2012, Taliban đã cố gắng ám sát Malala Yousafzai trên xe buýt chạy trên đường từ trường học về nhà. Cô sống sót và sau đó trải qua một số hoạt động tại Vương quốc Anh, nơi cô sống ngày hôm nay. Ngoài việc học, cô vẫn tiếp tục công việc của mình và trở thành một người ủng hộ các quyền của trẻ em gái.

Elizabeth H. Blackburn sinh năm 1948 tại Tasmania, Australia. Bà là một nhà nghiên cứu sinh học người Mỹ gốc Úc tại Đại học California tại San Francisco. Năm 2009, bà được nhận giải Nobel Sinh lý học và Y khoa cho nghiên cứu phát hiện cơ chế nhiễm sắc thể được bảo vệ bởi Telomere và Enzyme. Các gen của một sinh vật được lưu trữ trong các phân tử DNA, được tìm thấy trong nhiễm sắc thể bên trong nhân tế bào. Khi tế bào phân chia, các nhiễm sắc thể phải được sao chép đầy đủ và vì thế không bị hỏng. Tại mỗi đầu của một nhiễm sắc thể có một vùng như cái nón hay còn gọi là Telomere, đóng vai trò bảo vệ nhiễm sắc thể.

Năm 1980, Elizabeth Blackburn phát hiện ra rằng Telomere có DNA đặc biệt. Đến năm 1982, cùng với Jack Szostak, bà tiếp tục chứng minh rằng DNA này ngăn ngừa các nhiễm sắc thể bị phá vỡ. Năm 1984, Blackburn và bà Carol Greider phát hiện Enzyme Telomerase - Enzyme giúp tổng hợp DNA của Telomere.

Ngoài giải Nobel danh giá, trong sự nghiệp nghiên cứu khoa học của mình bà Elizabeth H. Blackburn cũng gặt hái được nhiều thành tựu khác với các giải thưởng: giải Sinh học phân tử của Viện hàn lâm Khoa học quốc gia Hoa Kỳ (1990), Giải Albert Lasker cho nghiên cứu Y học cơ bản (1998), giải L'Oréal-UNESCO cho phụ nữ trong khoa học (2008),...