Luật bảo hiểm xã hội 2014 có hiệu lực từ 1/1/2016 đã có những quy định và những điểm bổ sung mới về chế độ thai sản theo hướng có lợi hơn cho người lao động. Chính vì vậy mỗi người lao động cần nắm rõ về những điểm mới này để có thể bảo vệ quyền lợi của mình một cách tốt nhất. Hy vọng, qua bài viết này, các bạn có thể hiểu rõ hơn về những chính sách mới về chế độ thai sản dành cho cả lao động nam và nữ, để có thể bảo vệ quyền lợi của mình và người thân.
Chế độ thai sản nếu người mẹ hoặc con bị mất sau sinh
Thời gian được hưởng chế độ thai sản sau khi sinh con mà con bị chết cụ thể như sau:
Nếu con dưới 2 tháng tuổi thì thời gian hưởng là 4 tháng kể từ ngày sinh con.
Nếu con trên 2 tháng tuổi thì thời gian hưởng là 2 tháng.
Trường hợp người mẹ bị chết sau khi sinh con thì thời gian hưởng chế độ sinh con là thời gian nghỉ thai sản còn lại của người mẹ.
Trường hợp chỉ có người cha tham gia bảo hiểm xã hội hoặc người mẹ sau khi sinh sức khỏe yếu không đủ điều kiện chăm sóc con theo xác nhận của cơ sở y tế thì người cha được nghỉ việc theo chế độ thai sản để chăm sóc con cho đến khi con đủ 6 tháng tuổi.
Nếu con dưới 2 tháng tuổi thì thời gian hưởng là 4 tháng kể từ ngày sinh con.
Nếu con trên 2 tháng tuổi thì thời gian hưởng là 2 tháng.
Trường hợp người mẹ bị chết sau khi sinh con thì thời gian hưởng chế độ sinh con là thời gian nghỉ thai sản còn lại của người mẹ.
Trường hợp chỉ có người cha tham gia bảo hiểm xã hội hoặc người mẹ sau khi sinh sức khỏe yếu không đủ điều kiện chăm sóc con theo xác nhận của cơ sở y tế thì người cha được nghỉ việc theo chế độ thai sản để chăm sóc con cho đến khi con đủ 6 tháng tuổi.
Chế độ bảo hiểm khi sẩy thai, nạo thai, thai chết lưu
Mỗi trường hợp sẩy thai, nạo hút thai hoặc thai chết lưu, lao động nữ được hưởng chế độ nghỉ khác nhau, cụ thể như sau:
Thai dưới 5 tuần tuổi thì lao động nữ được nghỉ 10 ngày.
Thai từ đủ 5 tuần tuổi đến dưới 13 tuần tuổi được nghỉ 20 ngày.
Thai từ 13 tuần tuổi đến dưới 25 tuần tuổi được nghỉ 40 ngày.
Thai từ 25 tuần tuổi trở lên thì được nghỉ 50 ngày.
Thai dưới 5 tuần tuổi thì lao động nữ được nghỉ 10 ngày.
Thai từ đủ 5 tuần tuổi đến dưới 13 tuần tuổi được nghỉ 20 ngày.
Thai từ 13 tuần tuổi đến dưới 25 tuần tuổi được nghỉ 40 ngày.
Thai từ 25 tuần tuổi trở lên thì được nghỉ 50 ngày.
Đi làm trước thời hạn sau khi nghỉ thai sản
Nếu người lao động muốn đi làm trước thời hạn khi vẫn còn trong thời gian nghỉ thai sản thì phải báo trước với người sử dụng lao động và được người sử dụng lao động đồng ý. Luật quy định sau khi sinh con đủ ít nhất 4 tháng thì lao động nữ được đi làm trước thời hạn.
Khi đi làm trước thời hạn, ngoài tiền lương thì người lao động vẫn được hưởng chế độ thai sản theo quy định của pháp luật đến khi con đủ 6 tháng tuổi.
Khi đi làm trước thời hạn, ngoài tiền lương thì người lao động vẫn được hưởng chế độ thai sản theo quy định của pháp luật đến khi con đủ 6 tháng tuổi.
Chế độ thai sản cho người mang thai hộ, người nhờ mang thai hộ
Người mang thai hộ đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản sẽ được hưởng các chế độ trợ cấp cũng như chế độ nghỉ việc khi khám thai, sinh con, sẩy thai, nạo hút thai, thai chết lưu...kể từ khi mang thai đến thời điểm giao đứa trẻ cho người nhờ mang thai hộ nhưng không được quá 6 tháng.
Nếu kể từ thời điểm sinh con đến thời điểm giao con cho người nhờ mang thai hộ mà thời gian hưởng chế độ thai sản chưa đủ 60 ngày thì người mang thai hộ vẫn được hưởng cho đến khi đủ 60 ngày bao gồm cả ngày nghỉ lễ, Tết, nghỉ hằng tuần.
Nếu kể từ thời điểm sinh con đến thời điểm giao con cho người nhờ mang thai hộ mà thời gian hưởng chế độ thai sản chưa đủ 60 ngày thì người mang thai hộ vẫn được hưởng cho đến khi đủ 60 ngày bao gồm cả ngày nghỉ lễ, Tết, nghỉ hằng tuần.
Người nhờ mang thai hộ có đóng bảo hiểm xã hội và đủ điều kiện hưởng theo quy định của Luật bảo hiểm xã hội 2014 sẽ hưởng chế độ thai sản từ khi nhận con cho đến khi con đủ 6 tháng tuổi.
Đây là một quy định hoàn toàn mới mà trước đây Luật cũ chưa từng quy định, nhằm đảm bảo quyền lợi của hầu hết các lao động nữ mang thai và sinh con.
Điểm mới về điều kiện để hưởng chế độ thai sản
Luật này đã sửa đổi, bổ sung một số quy định về điều kiện hưởng chế độ thai sản, cụ thể như sau:
Các trường hợp lao động nữ sinh con, người mang thai hộ, người nhờ mang thai hộ, nhận nuôi con nuôi đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 6 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con hay trước khi nhận nuôi con nuôi thì đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản.
Đối tượng lao động nữ sinh con có thời gian đóng bảo hiểm xã hội đủ 12 tháng trở lên mà khi mang thai phải nghỉ để dưỡng thai do sức khỏe yếu theo chỉ dẫn của cơ sở khám chữa bệnh thì phải có từ đủ 3 tháng đóng bảo hiểm xã hội trong vòng 12 tháng trước khi sinh con thì mới được hưởng chế độ thai sản.
Những trường hợp lao động đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản mà chấm dứt hợp đồng lao động hoặc thôi việc trước khi sinh con hoặc nhận con nuôi dưới 6 tháng tuổi thì vẫn được hưởng đầy đủ các khoản trợ cấp của chế độ thai sản.
Ngoài ra, Luật mới còn bổ sung thêm quy định trường hợp chỉ có người cha tham gia đóng bảo hiểm thì khi có vợ sinh con sẽ được trợ cấp một lần bằng 2 tháng lương cơ sở cho mỗi con.
Các trường hợp lao động nữ sinh con, người mang thai hộ, người nhờ mang thai hộ, nhận nuôi con nuôi đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 6 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con hay trước khi nhận nuôi con nuôi thì đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản.
Đối tượng lao động nữ sinh con có thời gian đóng bảo hiểm xã hội đủ 12 tháng trở lên mà khi mang thai phải nghỉ để dưỡng thai do sức khỏe yếu theo chỉ dẫn của cơ sở khám chữa bệnh thì phải có từ đủ 3 tháng đóng bảo hiểm xã hội trong vòng 12 tháng trước khi sinh con thì mới được hưởng chế độ thai sản.
Những trường hợp lao động đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản mà chấm dứt hợp đồng lao động hoặc thôi việc trước khi sinh con hoặc nhận con nuôi dưới 6 tháng tuổi thì vẫn được hưởng đầy đủ các khoản trợ cấp của chế độ thai sản.
Ngoài ra, Luật mới còn bổ sung thêm quy định trường hợp chỉ có người cha tham gia đóng bảo hiểm thì khi có vợ sinh con sẽ được trợ cấp một lần bằng 2 tháng lương cơ sở cho mỗi con.
Chế độ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau khi sinh
Sau khi sinh nếu sức khỏe yếu người mẹ được nghỉ việc từ 5-10 ngày trong khoảng thời gian 30 ngày đầu làm việc. Quy định này có rút ngắn khoảng thời gian được phép nghỉ để dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau sinh so với quy định cũ trước đây.
Mức hưởng chung của chế độ này được tính bằng 30% mức lương cơ sở. Đây cũng là một quy định khác với luật cũ, chỉ có một mức hưởng chung, không chia ra trường hợp nghỉ ở nhà hay nghỉ dưỡng sức ở cơ sở y tế.
Mức hưởng chung của chế độ này được tính bằng 30% mức lương cơ sở. Đây cũng là một quy định khác với luật cũ, chỉ có một mức hưởng chung, không chia ra trường hợp nghỉ ở nhà hay nghỉ dưỡng sức ở cơ sở y tế.
Chồng được nghỉ thai sản khi có vợ sinh con
Lao động nam đang đóng bảo hiểm xã hội mà có vợ sinh con cũng được nghỉ để chăm sóc vợ con. Cụ thể số ngày nghỉ cho từng trường hợp như sau:
- Nếu vợ sinh con bình thường thì lao động nam được nghỉ 5 ngày làm việc.
- Nếu vợ sinh con mà phải phẫu thuật hoặc sinh non dưới 32 tuần tuổi thì lao động nam được nghỉ 7 ngày.
- Trường hợp vợ sinh đôi thì lao động nam được nghỉ 10 ngày làm việc, từ sinh ba con trở lên thì cứ mỗi con được nghỉ thêm 3 ngày làm việc.
- Trường hợp vợ sinh đôi mà phải phẫu thuật thì lao động nam được nghỉ 14 ngày làm việc.
Chế độ nghỉ thai sản của lao động nam được hưởng trong vòng 30 ngày đầu sau khi vợ sinh con.
- Nếu vợ sinh con bình thường thì lao động nam được nghỉ 5 ngày làm việc.
- Nếu vợ sinh con mà phải phẫu thuật hoặc sinh non dưới 32 tuần tuổi thì lao động nam được nghỉ 7 ngày.
- Trường hợp vợ sinh đôi thì lao động nam được nghỉ 10 ngày làm việc, từ sinh ba con trở lên thì cứ mỗi con được nghỉ thêm 3 ngày làm việc.
- Trường hợp vợ sinh đôi mà phải phẫu thuật thì lao động nam được nghỉ 14 ngày làm việc.
Chế độ nghỉ thai sản của lao động nam được hưởng trong vòng 30 ngày đầu sau khi vợ sinh con.
