Ẩm thực Nhật Bản gây ấn tượng với thế giới nhờ sự tinh tế trong cách chế biến và cách bày trí. Sau đây là những món ăn Nhật Bản phổ biến nhất được cả người bản địa lẫn bạn bè quốc tế ưa thích.
Takoyaki
Takoyaki là một trong những món ăn đường phố nổi tiếng nhất Nhật Bản. Thực chất nó là món bánh nhân bạch tuộc được nướng trong khuôn tròn cho đến khi đủ độ chín, ăn kèm với cá bào khô và các loại sốt Nhật, có thể thêm hành lá tùy thích. Takoyaki thường được ăn nóng, lớp vỏ bên ngoài giòn, bên trong là lớp bột bánh mềm với bạch tuộc nhai sần sật rất vui miệng, được giới trẻ Việt Nam yêu thích trong những năm gần đây.
Tempura
Tempura là tên gọi dùng để chỉ những món rau củ hay hải sản tẩm bột mì và được rán ngập trong dầu. Thời gian chế biến thường ngắn nhằm giữ hương vị cho món ăn. Tempura phổ biến nhất là tempura tôm. Các món tempura thường được chấm với xì dầu hoặc wasabi, hoặc ăn kèm với cơm nắm, với các loại mì Nhật Bản, hoặc nhấm nháp với bia như một món ăn kèm thú vị. Tempura được người Nhật Bản lẫn du khách quốc tế, từ già đến trẻ yêu thích bởi độ giòn tan thú vị và cách chế biến đơn giản, dễ thực hiện.
Sushi
Nhắc tới Nhật Bản, ta nhớ ngay đến món sushi truyền thống. Nguyên liệu quan trọng nhất để làm món này là cơm trắng trộn giấm, kết hợp với các loại thức ăn khác như rong biển, trứng rán, các loại hải sản như cá sống, bạch tuộc, mực, tôm, trứng cá hồi hoặc rau củ,... vì thế nên có nhiều biến tấu khác nhau của sushi. Tất cả đều có thể dùng kèm với nước tương hoặc mù tạt wasabi cay nồng đặc trưng của xứ sở mặt trời mọc.
Ramen
Ramen là một loại mì có nét giống với mì kéo của Trung Quốc, nhưng cầu kì hơn ở nước dùng và có sự khác biệt trong các loại nguyên liệu ăn kèm. Thành phần chính của nước dùng vẫn là dashi, nhưng việc kết hợp nó với các loại xương hầm như xương gà, xương heo, tảo bẹ hay các loại nấm,... là công thức riêng của mỗi cửa hàng. Món mì được chan nước dùng nóng ăn kèm với trứng luộc, măng khô, một lát thịt heo và rau tươi như hành lá, hạt bắp, tỏi băm hay rong biển khô tùy vào cách chế biến mỗi nơi. Đây là món ăn đêm nổi tiếng của Nhật Bản, thường được bán tại các quầy ăn ven đường.
Sukiyaki
Sukiyaki là món lẩu Nhật Bản nấu trong nước dùng gồm nước tương, đường và rượu ngọt mirin, ăn với thịt bò thái lát mỏng, các loại rau củ và đậu phụ. Khi ăn, người ta đập trứng sống vào một chén riêng, sau đó gắp thịt bò ra từ nồi lẩu, nhúng vào hỗn hợp trứng sống như nước chấm rồi mới cho vào miệng. Món này thường được ăn vào những ngày mùa đông lạnh giá, trong dịp hội họp bạn bè hay chỉ đơn thuần là cùng gia đình quây quần quanh nồi lẩu ấm cúng.
Mochi
Mochi là loại bánh ngọt truyền thống của Nhật Bản, đã được du nhập vào Việt Nam thời gian gần đây và gây sốt trong giới trẻ bởi màu sắc bắt mắt, hương vị ngọt ngào. Lớp bánh bên ngoài được làm bằng gạo nếp dẻo nên bánh có độ kết dính cao, nhân truyền thống là đậu đỏ Nhật Bản ngọt ngào, nhưng hiện nay có nhiều biến tấu như mochi với kem lạnh, mochi nhân khoai môn, chocolate, trà xanh,... tùy khẩu vị người ăn. Đặc biệt hơn, còn có mochi với nhân là cả quả dâu tươi được gọi là Ichigo Daifuku, nhưng lại rất được yêu thích.
Cơm cà ri
Dù không có xuất xứ từ Nhật Bản, nhưng cơm cà ri lại rất phổ biến ở Nhật trong hơn một thế kỉ nay, kể từ thời Minh Trị. Cà ri Nhật không cay và nồng như cà ri Ấn Độ, thường có vị nhẹ và ngọt hơn, nước sốt được nấu với các loại rau như cà rốt, khoai tây, củ hành và thịt rồi được chan lên cơm nóng. Món này có thể ăn kèm với dưa chuột muối hoặc một lát thịt heo chiên xù tùy sở thích người ăn.
Súp miso
Súp miso dường như xuất hiện trong mọi bữa ăn của người Nhật Bản, bất kể là bữa sáng, trưa hay chiều tối. Nước súp gồm nước dùng dashi (được nấu từ cá khô, tảo bẹ khô và cá ngừ bào), bột miso và các nguyên liệu như rong biển xắt nhỏ và đậu phụ. Ngoài ra còn có nhiều biến thể súp miso khác như thêm vào cá, nấm, cua, củ cải, nghêu, khoai tây,... tùy sở thích của người ăn và tùy đặc trưng của mùa, của vùng miền.
Onigiri
Onigiri nghĩa là cơm nắm. Ngày nay, món ăn này phổ biến đến nỗi bạn có thể tìm mua ngay trong các cửa hàng tiện lợi của Việt Nam cũng như Nhật Bản. Cơm nắm, đúng như cái tên, được làm chủ yếu từ cơm được nắm chắc lại thành hình tròn hay tam giác, nhân bên trong có thể là cá ngừ, cá hồi hoặc mơ muối, giờ đây xuất hiện thêm các "biến tấu" khác như thanh cua, gà teriyaki, hoặc tôm chiên tempura. Bọc ngoài cơm nắm là một miếng rong biển khô. Đây là món ăn vừa bổ dưỡng, vừa tiện lợi dành cho những người bận rộn không có nhiều thời gian để chuẩn bị bữa ăn.
Sashimi
Sashimi là món thịt hải sản sống của Nhật Bản, được cắt miếng mỏng vô cùng điệu nghệ, dọn ra ăn sống mà không tẩm ướp thêm bất kì gia vị nào vào món hải sản, thực khách có thể chấm cùng với nước tương hoặc wasabi tùy khẩu vị. Chẳng có gì đơn giản và cũng phức tạp hơn món ăn tưởng chừng dễ thực hiện này. Người đầu bếp phải biết lựa chọn loại hải sản tươi ngon nhất để phục vụ thực khách, và phải hiểu rõ từng bộ phận trên cơ thể một con cá, con tôm hay bạch tuộc, chưa kể đầu bếp phải có kĩ năng dùng dao điêu luyện để thái những lát hải sản vừa miệng người ăn. Vì thế muốn thưởng thức sashimi thực sự ngon, bạn phải đến những nhà hàng cao cấp.
