Bệnh tâm thần được định nghĩa là những bệnh do hoạt động của não bộ bị rối loạn do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra làm rối loạn chức năng phản ánh thực tại. Các quá trình cảm giác, tri giác, tư duy, ý thức,... bị sai lệch cho nên bệnh nhân tâm thần có những ý nghĩ, cảm xúc, hành vi, tác phong không phù hợp với thực tại, với môi trường xung quanh. Ngày nay, các loại bệnh tâm thần ngày càng trở nên phổ biến, số lượng bệnh nhân thuộc chuyên khoa Tâm thần ngày càng tăng. Sau đây, mời bạn đọc cùng toplist điểm qua danh sách 10 bệnh tâm thần thường gặp nhất tại Việt Nam hiện nay.
Trầm cảm
Trầm cảm là một trong những bệnh tâm thần phổ biến hiện nay, khi áp lực của công việc và cuộc sống ngày một gia tăng. Trong những năm gần đây, trầm cảm là một trong những nguyên nhân dẫn đến cái chết của nhiều người còn trẻ tuổi do hành vi tự sát. Biểu hiện đặc trưng của bệnh bao gồm khí sắc trầm buồn, chán nản, mất năng lượng, mất hứng thú, rối loạn giấc ngủ, ý tưởng tự tử,...
Mất ngủ
Mất ngủ là một bệnh thường gặp nhất thuộc chuyên khoa Tâm thần. Bệnh mất ngủ có thể được biểu hiện bởi triệu chứng khó đi vào giấc ngủ, mất ngủ giữa giấc, mất ngủ cuối giấc hoặc mất ngủ lan tỏa. Có những trường hợp nặng sẽ bị mất ngủ cả đêm và kéo dài trong nhiều ngày. Mất ngủ khiến cơ thể mệt mỏi, mất năng lượng, kém tập trung, giảm trí nhớ, đau đầu, chóng mặt,... Có nhiều nguyên nhân dẫn đến bệnh mất ngủ như dùng chất kích thích trước khi ngủ, vận động nhiều, ăn quá no vào ban đêm, căng thẳng tâm lý,...
Rối loạn nhân cách
Rối loạn nhân cách là các mẫu hoạt động nhân cách ăn sâu dẫn đến các phản ứng cứng nhắc, mất uyển chuyển trong rất nhiều bối cảnh xã hội và giữa cá nhân dẫn đến các dạng khác nhau về đau buồn chủ quan và hư tổn hoạt động hay gây đau buồn cho các người khác liên đới với người đó. Người bệnh rối loạn nhân cách thường có tính khí thất thường, cô lập xã hội, khó kết bạn, kiểm soát kém suy nghĩ và hành vi,...
Loạn thần cấp
Loạn thần cấp là một bệnh cảnh loạn thần xảy ra cấp tính và nhất thời, kéo dài từ 01 ngày đến 01 tháng và các triệu chứng có thể giống với triệu chứng của bệnh tâm thần phân liệt (các ảo giác, hoang tưởng) nhưng thường nhẹ hơn. Bệnh có thể xuất hiện sau một stress tâm lý xã hội nặng hoặc một nhóm các stress. Bệnh thường xảy ra ở những đối tượng 20 - 30 tuổi, thường gặp ở những người thuộc tầng lớp kinh tế xã hội thấp.
Loạn thần do chất
Loạn thần do chất được xếp vào nhóm bệnh F1x, là một bệnh cảnh loạn thần xảy ra do có liên quan trực tiếp đến việc sử dụng chất. Những chất được các đối tượng sử dụng có thể là thuốc phiện, heroin, morphin, cần sa, amphetamin, hàng đá, cocain,... Bệnh cảnh phổ biến là những ảo giác, hoang tưởng xuất hiện khi sử dụng chất và mất đi khi chất đó được thải ra hết khỏi cơ thể. Hiện nay, những đối tượng sử dụng chất ma túy ngày càng tăng nên số bệnh nhân loạn thần do chất cũng có xu hướng tăng lên đáng kể.
Rối loạn tâm thần do rượu
Rối loạn tâm thần do rượu bao gồm các bệnh như nhiễm độc rượu, loạn thần do rượu, hội chứng cai rượu,... Hiện nay, số người nghiện rượu ở nước ta ngày càng tăng nên số bệnh nhân bị rối loạn tâm thần do rượu cũng tăng lên đáng kể. Bệnh thường gặp ở độ tuổi 30 - 50 tuổi. Những triệu chứng của bệnh có liên quan trực tiếp đến rượu. Người bị rối loạn tâm thần do rượu thường kèm theo một số bệnh cơ thể khác như suy kiệt, thiếu máu, viêm gan, xơ gan, viêm dạ dày,...
Tâm thần phân liệt
Tâm thần phân liệt là một bệnh cảnh nặng nhất trong các rối loạn tâm thần. Bệnh tâm thần phân liệt được đặc trưng bởi các ảo giác, hoang tưởng có thể rõ nét hoặc thoáng qua, có thể đi kèm với những rối loạn ngôn ngữ, hành vi ảnh hưởng nhiều đến công việc, đời sống của người bệnh. Bệnh chiếm tỷ lệ khoảng 1% trong dân số chung, tần suất gặp như nhau ở cả 2 giới.
Lo âu
Rối loạn lo âu bao gồm một số bệnh phổ biến như rối loạn lo âu lan tỏa, rối loạn ám ảnh cưỡng chế, rối loạn hoảng loạn, sợ đám đông,... Ở nước ta, số bệnh nhân mắc các bệnh rối loạn lo âu ngày càng tăng trong những năm gần đây. Theo một số thống kê, tỷ lệ bệnh nhân bị rối loạn lo âu chiếm 25% tổng số các bệnh nhân đến khám bệnh tâm thần. Lo âu kéo dài làm cho người bệnh cảm thấy mệt mỏi, mất tập trung, giảm trí nhớ, đôi khi dẫn đến một số bệnh khác như trầm cảm, bệnh tim mạch, mất ngủ,...
Suy nhược thần kinh
Suy nhược thần kinh hay tâm căn suy nhược là một bệnh khá phổ biến trong tâm thần học, xuất hiện nhiều ở Việt Nam cũng như trên thế giới. Tại Việt Nam, bệnh suy nhược thần kinh chiếm 3-4% dân số, còn ở các nước phương Tây là khoảng 5-10% dân số. Nguyên nhân của bệnh gồm có stress, căng thẳng thần kinh kéo dài, hoạt động trí óc quá nhiều, lớn tuổi, hậu quả của các bệnh ở não như xuất huyết não, nhồi máu não, viêm màng não,... Triệu chứng của bệnh suy nhược thần kinh gồm có mệt mỏi, hoa mắt, chóng mặt, mất ngủ, kém tập trung, giảm trí nhớ, đau đầu, cảm xúc không ổn định,...
Chậm phát triển tâm thần
Chậm phát triển tâm thần hay chậm phát triển trí tuệ có những mức độ từ nhẹ đến trung bình, nặng và rất nặng. Ở những thể nặng, bệnh chẩn đoán dễ dàng vì bệnh cảnh lâm sàng khá rõ nhưng can thiệp điều trị lại rất ít kết quả. Trẻ chậm phát triển tâm thần thể nặng và thể vừa đều có những biểu hiện yếu kém về mặt tư duy, cảm xúc, hành vi tác phong hoặc có những dị dạng cơ thể ở nhiều bộ phận. Theo số liệu điều tra nghiên cứu của nhiều tác giả thì Chậm phát triển tâm thần thể nặng chỉ chiếm 5%. Còn chẩn đoán Chậm phát triển tâm thần thể nhẹ thì khó vì bệnh cảnh lâm sàng nhiều khi không rõ ràng, dễ nhầm lẫn nó với giới hạn bình thường nhưng nó lại chiếm tới hơn 80%. Ở mức độ nhẹ này việc can thiệp bằng giáo dục, huấn luyện có thể giúp trẻ phát triển trí tuệ tốt hơn, hòa nhập tốt hơn vào môi trường xã hội.
