Hà tĩnh mảnh đất địa linh nhân kiệt, không chỉ nổi tiếng với những bãi biển đẹp, một kho di tích văn hóa phi vật thể như dân ca, ví dặm, ca trù… mà bất kể ai đến đây rồi đều không thể quên được những món ăn đặc sản nơi vùng quê dân dã này.
Mực nhảy Vũng áng
Nghe cái tên thôi cũng đủ để người ta tò mò và thưởng thức. Vũng áng, Kỳ Anh là khu kinh tế biển phát triển nhất Hà Tĩnh, nổi tiếng gần xa với món ăn hải sản là mực nhảy. Mực nhảy được nuôi ở bè của nhà hàng trong môi trường nước biển, khi khách gọi những con mực mình căng bóng, tưới rói đang tung bơi lội được vớt lên để chế biến, khách hàng có thể vào tận bể “ mục sở thị” bè và quy trình chế biến.
Có nhiều cách chế biến mực “nhảy”. Ưa chuộng nhất vẫn là món mực hấp nguyên con chấm với mù tạt hoặc nước mắm gừng, kẹp lá lốt. Ngoài ra còn có món gỏi mực được trần qua nước chanh, chấm nước mắm. Món này không có vị tanh, trái lại có vị ngọt, dai và mát.
Bưởi Phúc Trạch
Mời về Phúc Trạch quê em/ chè thơm bưởi ngọt người quen đợi chờ. Những tép bưởi giòn, căng mọng nước, khía bưởi to, mu mỏng vị thanh chua ngọt tới cổ, ăn một lần sẽ nhớ mãi.
Đó là những gì mà du khách tới đây thưởng thức và nhận xét. Bưởi phúc trạch nổi tiếng này được trồng ở xã Phúc Trạch, Hương Khê, Hà Tĩnh, bởi bàn tay của những người nông dân cần cù, chất phác. Người nơi đây tự hào vì Bưởi Phúc Trạch là một trong bảy loại cây ăn quả quý hiếm của nước ta.
Hến Sông La
Hến là món ăn đặc trưng, phổ biến của mọi gia đình ven Sông La ( Đức Thọ, Hà Tĩnh ). Từ hến chúng ta có thể chế biến được nhiều món ăn như: Hến xào giá đỗ kẹp bánh tráng vừng, hến và nước hến nấu canh rau ngót, rau lang... bữa cơm có bát canh hến nóng hổi với bát cà pháo thì còn gì bằng.
Hến có một mùi thơm đặc biết không lẫn vào đâu được, ăn vào vừa bổ vừa ngọt mát và là một món ăn được ưa chuộng nhất trong mùa hè.
Bánh bèo Hà Tĩnh
Bánh bèo không phải là đặc sản của bất kì vùng nào. Món bánh này có mặt gần khắp mọi miền nước ta, từ Huế ra đến Nghệ An, Quảng Bình… Song bánh bèo Hà Tĩnh mang sắc thái rất riêng, độc đáo. Bánh được làm từ bột lọc với nhâm tôm non bóc vỏ hoặc thịt nạc, sau đó xào với hành khô. Món ăn kèm là rau thơm cùng nước chấm chua ngọt, cân bằng hương vị cho món ăn.
Nhắc đến món ngon Hà Tĩnh này, dù ăn nóng hay nguội đều khiến du khách phải chảy nước miếng.
Kẹo cu đơ
Đây là đặc sản đặc trưng nhất của miền quê nghèo Hà Tĩnh, hương vị ngọt ngào từ thiên và cuộc sống. Bạn hãy thử tưởng tượng xem, vào mùa thu hay mùa đông ngồi tán gẫu với người thân, anh em, bạn bè cùng vài cái kẹo cu đơ và một ấm chè xanh, quyện lẫn giữa vị ngọt và vị chat thơm lừng thì quả là tuyệt vời luôn đúng không nào.
Kẹo có hình tròn như chiếc gương, mang hương vị thơm lừng của mật mía quyện với lạc rang giòn màu cánh dán xen kẽ vị cay cay của gừng, bên ngoài được bao quanh bởi một lớp bánh đa vừng rất lạ miệng.
Bánh đa vừng
Đến Hà Tĩnh, nhiều món ăn dân dã nhưng rất được ưa thích, trong đó không thể không kể đến bánh đa. Bạn có thể bắt gặp chiếc bánh này ở nhiều nơi, nhưng không đâu ngon bằng bánh đa chợ Tỉnh, chợ Cầy hay chợ Hội Hà Tĩnh. Bánh dày, to cùng lớp vừng đen phủ trên, khi ăn giòn rụm, hơi béo thơm, không thấy chán.
Hãy thử tưởng tượng, cầm miếng bánh trên tay, bẻ từng miếng bánh chấm với nước mắm cốt pha chanh cùng ớt cay xè thêm vài giọt cà cuống thì ngon đúng điệu. Và một cách ăn thú vị không kém khác là kết hợp cùng gỏi bắp chuối hay hến xào…
Ram bánh mướt
Ram trong tiếng Hà Tĩnh là chỉ món nem rán - món ăn nổi tiếng của ẩm thực Việt Nam. Điều đặc biệt của món ăn đặc sản Hà Tĩnh này là hương vị rất riêng.
Ram rán ròn rụm, không bị vỡ cùng màu cánh rán bắt mắt thêm nhân thịt, rau, ngò bên trong hòa quyện. Thêm bánh mướt hay bánh cuốn ăn cùng thì hoàn hảo. Không cuốn thêm với nhân thịt nên khi thưởng thức món bánh Hà Tĩnh này, thực khách cảm nhận hương vị nguyên gốc, thanh đạm của món ăn. Đây cũng chính là điều đặc biệt của món ăn.
Cháo canh
Nhìn vẻ bề ngoài cháo canh có vẻ giống mỳ vằn thắn hoặc bún nhưng những du khách đã đến Hà Tĩnh và nếm thử món ăn này sẽ bị ấn tượng bởi hương vị ngọt ngọt, chua chua, cay cay của nó.
Nguyên liệu chính làm nên món ăn đặc biệt là bột mỳ. Bột được cán thành sợi như bún rồi chan với nước dùng từ xương lợn ninh nhừ, ăn kèm giò chả, thịt lợn, chút thịt bò và lá mùi tàu thái sợi, tạo nên món ăn vô cùng độc đáo.
Gỏi cá đục
Về với vùng biển Nghi Xuân, nơi sinh ra Đại thi hào Nguyễn Du sẽ cho ta thương thức nhiều món ăn chế biến từ biển thể hiện được nét văn hóa đặc sắc của người dân làng chai nơi đây. Đặc biệt nhất đo chính là món gỏi cá đục.
Cá đục thân tròn, dài khoảng 13_20cm giống với cá bống, sống ở gần bờ sinh sản quanh năm nên rất dễ đánh bắt. thịt cá đục chắc, trắng có vị ngọt của hải sản và mùi vị thơm bùi. Ăn gỏi cá đục nhất thiết phải có rau thơm và các loại lá sung, lá đinh lăng, lá xoài non... cùng với xoài xanh, khế chua, chuối xanh thái lát mỏng.
Khi ăn dùng bánh đa nem cuộn rau với cá, chấm với nước lèo, bạn sẽ cảm nhận được vị béo của cá, vị bùi của cùi dừa, vị cay, vị chua lẫn vị thanh thanh, ngọt ngọt rất đặc biệt.
Bún thịt nướng
Đến thăm Hà Tĩnh, bạn đừng quên ghé qua bất cứ quán ăn ven đường nào để thưởng thức món bún chả Hà Tĩnh. Bún thịt nướng tuy không mới nhưng người dân địa phương thổi hồn vào món ăn này hương vị đồng quê chân chất với sự khác biệt ở nước chấm: nước tương. Gia vị ăn kèm bún thịt nướng Hà Tĩnh không phải nước mắm, nước xương như người miền Bắc mà là nước tương – thường được người dân gọi là chẹo. Chẹo chế biến từ nước tương, trộn với lạc rang giã nhỏ kết hợp với ớt tỏi đường, tạo nên mùi vị chua cay mặn ngọt làm đậm đà thêm vị thịt và nét thanh mát của bún.
Suất bún chả một người ăn có giá rất phải chăng, khoảng 30.000 đồng. Các quán bún thịt nướng thị xã Hồng Lĩnh, Hà Tĩnh tập trung nhiều ở phố Trần Phú, Phan Anh, Nguyễn Ái Quốc… và bán cả ngày nên du khách có thể thoải mái lựa chọn thời điểm đi ăn.