Top 15 Hành động phá hoại môi trường nghiêm trọng tại Việt Nam

Trong quá trình sinh hoạt hàng ngày, dưới tốc độ phát triển như hiện nay con người vô tình làm ô nhiễm nguồn nước bằng các hóa chất, chất thải từ các nhà máy, xí nghiệp. Các đơn vị cá nhân sử dụng nước ngầm dưới hình thức khoan giếng, sau khi ngưng không sử dụng không bịt kín các lỗ khoan lại làm cho nước bẩn chảy vào làm ô nhiễm nguồn nước ngầm.

Các nhà máy xí nghiệp xả khói bụi công nghiệp vào không khí làm ô nhiễm không khí, khi trời mưa, các chất ô nhiễm này sẽ lẫn vào trong nước mưa cũng gây nên ô nhiễm môi trường nước.

Cuối cùng và cũng là nguy hiểm nhất là chất thải phóng xạ gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe con người như vụ rò thủy ngân trong vụ cháy nhà máy Rạng Đông vừa qua.

Tình trạng này xảy ra ở hầu hết vùng nông thôn ở Việt Nam. Việc chăn nuôi có thể diễn ra nhỏ lẻ một hoặc hai đàn gia súc, gia cầm hay quy mô hơn là trang trại hàng nghìn con. Nước thải chăn nuôi sẽ được thải trực tiếp ra môi trường mà không qua xử lý khiến mất mỹ quan, gây ô nhiễm môi trường đồng thời tạo điều kiện sinh sôi cho các vi khuẩn gây bệnh.

Theo số liệu thống kê của Sở TN&MT Hà Nội, ước tính mỗi năm, trên địa bàn Thành phố phát sinh trên 1 triệu tấn rơm, rạ, phụ phẩm nông nghiệp. Trong đó, có trên 37% được người dân đốt bỏ ngay tại ruộng. Các chuyên gia cũng cảnh báo, đốt rơm rạ gây nên ô nhiễm bụi mịn. Đây là loại ô nhiễm rất đáng lo ngại. Trong khói đốt rơm, rạ có các hạt bụi nhỏ, bồ hóng muội than, khí CO, CO2, SO2, NO2... Khói rơm rạ có tính cay, làm chảy nước mắt, gây kích thích phản ứng ở họng, khiến người hít khói rơm rạ dễ bị ho, hắt hơi, buồn nôn, ngạt thở... Khói do đốt rơm rạ thường cháy không thành ngọn lửa nên sinh ra rất nhiều khí CO (gọi là khí monoxide carbon). Đây là loại khí rất độc có thể gây chết người. Người hít nhiều và kéo dài có thể biến đổi cấu trúc của bộ máy hô hấp, gây dễ mắc nhiễm trùng phổi, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, ung thư phổi...

Không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe, việc đốt nhiều rơm rạ trong cùng một lúc sẽ làm nóng bầu khí quyển, khiến nhiệt độ trở nên nóng hơn, đẩy nhiệt độ lên cao. Ở Hà Nội, tình trạng nhà cao tầng quá nhiều so với các địa phương khác đã dẫn tới hiện tượng này. Vì lý do đó, sự lưu thông khí kém hơn, trong khi đó mức độ ô nhiễm không khí ở Hà Nội cao do khí thải độc hại từ động cơ và khu công nghiệp không thoát lên cao mà tập trung dưới mặt đất nên dễ gây ra hiện tượng mù quang hóa.

Theo các chuyên gia trong lĩnh vực môi trường, đã có những nghiên cứu trên phạm vi thế giới về tác hại của việc đốt rơm rạ đến chất lượng không khí tại khu vực, đồng thời chỉ ra những giải pháp thay thế cho việc đốt rơm rạ. Song, dường như người nông dân vẫn không thể tiếp cận được những kết quả này và vẫn chưa ý thức được khói rơm rạ gây nguy hại đến môi trường, sức khỏe như thế nào.

Thêm một hành động nữa liên quan đến ý thức của người dân Việt Nam, đó chính là tình trạng đốt rác thải. Hầu hết những người thực hiện hành vi này đểu không nghĩ tới hậu quả mà chúng đem lại hoặc không ý thức được rằng việc mình làm là vô cùng nghiêm trọng. Tình trạng này xảy ra phổ biến ở khu vực nông thôn, khi mọi người thường có thói quen gom rác lại đốt ở góc vườn hay “tiện tay” cho những chiếc túi nilong, dây nhựa,… vào trong bếp đang nấu.

Việc đốt rác thải này làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới không khí và trước mắt có thể ảnh hưởng tới sức khỏe của người trực tiếp tham gia đốt rác thải.

Bệnh viện là nơi chữa bệnh cho con người, tuy nhiên cũng là nơi xả nhiều rác thải làm ảnh hưởng tới môi trường nhất. Một số bệnh viện đã xả chất thải y tế mà chỉ qua các biện pháp xử lý thông thường hay thậm chí là xả trực tiếp ra môi trường. Ngoài ra, họ còn bán lại chúng cho những người thu gom để tái chế chúng trở thành các vật dụng quay trở về cuộc sống của chúng ta. Hành động này gây ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe con người đồng thời cũng gây ô nhiễm môi trường.

Do nhu cầu sử dụng ngày càng tăng khiến lượng rác thải nhựa, túi ni lông thải ra môi trường ngày càng lớn, trong khi việc quản lý, thu gom, xử lý rác chưa kịp thời, nên hiện tượng đốt rác thải nhựa, túi ni lông còn rất phổ biến. Khi được đốt ở ngoài môi trường sẽ tạo ra nhiều loại khí độc, trong đó có dioxin và furan là những chất cực độc có khả năng gây khó thở, ảnh hưởng tới tuyến nội tiết, giảm khả năng miễn dịch, rối loạn chức năng tiêu hoá... Đặc biệt là có nguy cơ gây ung thư khi phơi nhiễm thường xuyên.

Túi ni lông và các sản phẩm nhựa dùng một lần, chỉ sử dụng thời gian rất ngắn rồi vứt bỏ, nhưng các sản phẩm này có đặc tính lâu phân huỷ thì tác hại của nó lại vô cùng lớn không chỉ với sức khoẻ con người mà còn với môi trường, hệ sinh thái trên trái đất. Theo các nhà nghiên cứu thì phải mất từ 500 - 1000 năm túi ni lông mới bị phân huỷ trong môi trường tự nhiên. Trong khi đó, lượng rác thải nhựa thải ra môi trường rất lớn, gần 1/3 số túi ni lông rác thải mỗi ngày không được thu gom, xử lý. Hậu quả là rác thải nhựa, túi ni lông có mặt ở khắp nơi gây ô nhiễm môi trường nặng nề và là điều kiện để cho các loại dịch bệnh sinh sôi và phát triển.

Thử tưởng tượng một thời gian nữa, bạn và thế hệ của bạn cùng đồng lòng nói không với hộp xốp, ống hút nhựa, ly nhựa… thì chắc chắn thế hệ sau - con cháu của bạn - cũng sẽ hành động như bạn. Đó không phải là viễn cảnh xa vời đâu bạn ạ.

Việc lạm dụng thuốc trừ sâu và phân bón hóa học vào việc canh tác nông nghiệp cũng là một trong những hành động tàn phá môi trường sống hiện nay. Bởi nếu việc làm này diễn ra thường xuyên sẽ khiến lượng thuốc trừ sâu và phân bón còn tồn đọng sẽ trôi theo nước mưa hoặc nước tưới ngấm xuống gây ô nhiễm môi trường đất và nước. Đồng thời người tiếp xúc với các chất này trong quá trình canh tác cũng ảnh hưởng xấu tới sức khỏe.

Hoạt động tham gia giao thông ở Việt Nam là một trong những nguyên nhân dẫn đến môi trường ô nhiễm một cách nghiêm trọng. Lượng khí thải từ các phương tiện giao thông ngày một gia tăng, đặc biệt là ở các thành phố lớn như Hà Nội, Hồ Chí Minh,… Vấn đề ùn tắc trong các giờ cao điểm hay khi có mưa lớn cũng là nguyên nhân làm tăng lượng khí thải ra môi trường.

Việt Nam là đất nước có nguồn tài nguyên đa dạng và phong phú. Song việc khai thác một cách quá mức khiến không chỉ người có hành động này trở thành người phi pháp mà nguồn tài nguyên của nước ta cũng bị cạn kiệt dẫn đến các hậu quả nghiêm trọng như: động đất, sạt lở đất, đặc biệt là sự thay đổi kiến tạo của lòng đất làm hình thành các thiên tai, biến đổi không khí.

Các khu công nghiệp hình thành là xu thế tất yếu của quá tình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Tuy nhiên, ngoài việc đưa nền kinh tế nước ta phát triển thì chúng lại là một trong các nguyên nhân ảnh hưởng nghiêm trọng tới môi trường sống hiện nay như: việc san bằng núi, chặt phá cây để hình thành khu công nghiệp, đặc biệt là khi các khu công nghiệp này được đưa vào hoạt động thì tình trạng chất thải công nghiệp xả ra hàng ngày khiến ảnh hưởng nặng nề tới môi trường. Việc xả nước thải ra sông Thị Vải chính là một ví dụ điển hình mà người dân phải gánh chịu ô nhiễm trong nhiều năm qua.

Chúng ta có thể vẫn bắt gặp tình trạng rác thải sinh hoạt được chất thành đống tồn tại ngang nhiên ngày này qua ngày khác hay lượng nước thải sinh hoạt được thải trực tiếp ra sông không chỉ ở vùng nông thôn mà ngay cả thành phố lớn như Hà Nội. Lâu ngày, số rác thải này phân hủy sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng tới môi trường không khí và nước ở chính tại khu vực đó và các vùng lân cận.

Tình trạng chặt phá rừng không còn là vấn đề mới mẻ đối với Việt Nam, song chúng đã và đang diễn ra hàng ngày. Chỉ vì chuộc lợi cá nhân mà con người bất chấp việc chặt phá rừng bừa bãi dẫn đến tình trạng sạt lở, xói mòn đất, đồng thời hệ sinh thái rừng cũng bị biến đổi nghiêm trọng do các động vật bị mất nơi cư trú, thức ăn dẫn đến tuyệt chủng.

Vứt rác bừa bãi là một trong những thói quen xấu của người Việt Nam, từ người lớn tuổi cho tới các em nhỏ – chủ nhân tương lai của đất nước. Chúng ta có thể bắt gặp rác thải ở khắp mọi nơi từ thứ nhỏ như đầu lọc thuốc lá, vỏ bánh, vỏ kẹo… cho đến những túi rác lớn bé. Đặc biệt, hiện tượng này lại xảy ra ngay cả trên những con phố lớn, vỉa hè, hay thậm chí là nơi chỉ cách thùng rác công cộng chừng vài bước chân. Hình ảnh người ngồi trên xe bus, xe khách hay tàu hỏa vứt rác xuống đường cũng không khỏi xa lạ, hay trong một nhà hàng có để sẵn thùng rác ở dưới bàn nhưng các thực khách đáng mến lại thản nhiên vứt rác xuống nền là cũng là những hành động tiêu biểu cho việc vứt rác bừa bãi.

Đây thực chất là bài toán về ý thức mà người Việt Nam cần tìm cho mình lời giải để ngăn chặn tình trạng vứt rác bừa bãi làm ảnh hưởng tới môi trường sống hiện nay.

Hiện nay, vẫn còn khá nhiều người dân thờ ơ, thiếu trách nhiệm, thiếu ý thức trong công tác bảo vệ môi trường với thói quen xả rác bừa bãi ở bất cứ nơi đâu, nhất là tình trạng xả rác xuống hệ thống kênh rạch, rãnh thoát nước, sông, hồ, làm ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường xung quanh.

Bảo vệ môi trường trước hết phải bắt đầu từ nhân dân, từng hộ gia đình; bởi chỉ khi các thành viên trong mỗi gia đình đều có ý thức và hành động bảo vệ môi trường, các vấn đề môi trường mới có thể được giải quyết tốt hơn. Khi từng gia đình thực hiện tốt việc thu gom rác thải sinh hoạt đến đúng nơi quy định sẽ có ý nghĩa rất lớn trong việc xử lý rác tại địa phương, góp phần giữ gìn môi trường, cảnh quan khu dân cư.

Tốc độ công nghiệp hoá và đô thị hoá khá nhanh và sự gia tăng dân số gây áp lực ngày càng nặng nề đối với tài nguyên nước trong vùng lãnh thổ. Môi trường nước ở nhiều đô thị, khu công nghiệp và làng nghề ngày càng bị ô nhiễm bởi nước thải, khí thải và chất thải rắn.

Ở các thành phố lớn, đông dân chất thải do sinh hoạt cũng là một nguyên nhân quan trọng đang gây ô nhiễm môi trường nước.