Nước mắm là một loại gia vị thường dùng được trong các bữa ăn truyền thống của người Việt Nam, trở thành một nét văn hóa ẩm thực đặc biệt độc đáo của mỗi người dân Việt từ già đến trẻ. Trong những ngày gần đây những thông tin về nước mắm nhiễm bẩn đang gây hoang mang lo lắng trong dư luận, với hy vọng giúp người tiêu dùng có thêm một vài hiểu biết thiết thực trong việc lựa chọn nước mắm, dưới đây là top 9 điều cần biết có thể tham khảo trước khi quyết định chọn mua nước mắm dùng cho những bữa ăn của gia đình.
Số liệu thống kê về tiêu thụ nước mắm
Theo số liệu của Tổng cục Thống kê Việt Nam, 98 % người dân Việt Nam sử dụng nước mắm trong các bữa ăn hằng ngày. Mỗi năm người Việt Nam tiêu thụ hơn 200 triệu lít nước mắm. Tổng doanh thu từ nước mắm trên 7.000 tỷ đồng. Trong số hơn 200 triệu lít nước mắm được tiêu thụ, có tới 150 triệu lít là nước mắm công nghiệp, tương đương khoảng 75%, chiếm 3/4 lượng nước mắm tiêu thụ ở nước ta.
Nước mắm công nghiệp cạnh tranh mạnh mẽ trên thị trường nước mắm
Nước mắm công nghiệp có độ đạm thấp hơn 3 - 4 lần so với nước mắm thông thường. Mùi và vị cũng dịu hơn, do nhà sản xuất có thêm vào một số chất phụ gia, để hợp khẩu vị người tiêu dùng. Những loại nước mắm công nghiệp có giá cả cạnh tranh hơn các sản phẩm nước mắm truyền thống, giá từ 15.000 – 30.000 vnđ. Hiện tại trên thị trường Việt Nam thương hiệu nước mắm công nghiệp được biết đến nhiều nhất là thương hiệu Masan với hai nhãn hiệu nước mắm được nhiều người ưa chuộng là: Chinsu và Nam Ngư.
Nhận biết nước mắm ngon thông qua mùi vị
Khi chọn nước mắm phải quan tâm đến mùi vị của các loại nước mắm khác nhau. Với những loại nước mắm khác nhau mùi vị sẽ là một đặc điểm thể hiện chất lượng ngon dở của nước mắm. Nước mắm ngon sẽ có vị thơm nhẹ đặc trưng, mặn ngọt hài hòa, khi nếm vị ngọt thấm dần nơi cổ họng và dịu nhẹ. Ngược lại những loại nước mắm có độ đạm thấp hoặc sử dụng chất phụ gia thì nước mắm sẽ có vị mặn chát, cảm giác khó chịu ở đầu lưỡi.
Asen độc thực chất là gì?
Asen độc là một á kim loại có xám bạc và rất độc ở dạng hợp chất, chất độc cao gấp 4 lần thủy ngân. Cơ quan nghiên cứu ung thư quốc tế (IARC) và Liên minh Châu Âu (EU) công nhận là chất gây ung thư nhóm 1. Tìm hiểu về thành phần Asen trong nước mắm gây hoang mang trong dư luận gần đây. Việc asen có trong thành phần nước mắm của Hội Tiêu chuẩn và bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam (Vinastas) công bố là thành phần asen vô cơ chính là thạch tín độc hại, trong khi đó các loại nước mắm truyền thống lại chứa thành phần asen hữu cơ là chất tồn tại tự nhiên trong hải sản hay các nguyên liệu làm nước chấm, không độc hại gì đối với cơ thể con người. Nên người tiêu dùng có thể yên tâm tiếp tục sử dụng các sản phẩm nước mắm Việt truyền thống.
Liên quan đến thông tin asen bẩn trong nước mắm
Trước đó ngày 17/10, Hội Tiêu chuẩn và bảo vệ Người tiêu dùng Việt Nam (Vinastas) thành viên của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ Thuật Việt Nam (Vusta) và tổ chức Quốc tế Người tiêu dùng, công bố kết quả khảo sát 150 mẫu nước mắm của 88 thương hiệu trên toàn quốc. Trong số 150 mẫu khảo sát đã có đến 101 mẫu nước mắm không đạt chỉ tiêu asen - thạch tín (chiếm 67%). Công bố cũng nói rõ: các mẫu có độ đạm càng cao, thì có chứa hàm lượng asen càng cao. 95% số mẫu khảo sát có độ đạm từ 40 độ trở lên có hàm lượng asen vượt ngưỡng quy định, tức là những sản phẩm nước mắm truyền thống đều có chứa chất thạch tín chết người. Sau đó nhiều chuyên gia và doanh nghiệp nghi ngờ về tính chuẩn xác của kết quả trên, làm ảnh hưởng đến tình hình sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp nước mắm. Ngày 21/10, Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (Vasep) và các hiệp hội nước mắm truyền thống đã gửi bản kiến nghị đến Thủ tướng, các cơ quan liên quan Bộ Y tế; Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn; Bộ Công Thương và Bộ Công an yêu cầu làm rõ vụ việc. Ngày 22/10, Thủ tướng giao Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan xem xét cụ thể việc chấp hành các quy định pháp luật trong quá trình đưa thông tin trên báo chí của Vinastas, xử lý nghiêm các sai phạm (nếu có). Báo cáo Thủ tướng Chính phủ trước ngày 10/11. Chiều tối ngày 22/10, Bộ Y tế đã khẳng định 100% các mẫu nước mắm an toàn vì không có asen vô cơ vượt ngưỡng.
Nhận biết nước mắm ngon thông qua chỉ số hàm lượng đạm
Nước mắm ngon là nước mắm có hàm lượng đạm cao. Hàm lượng đạm càng cao thì chứng tỏ nước mắm được chế biến từ thành phần nguyên liệu cá tự nhiên cao và dĩ nhiên chất lượng nước mắm cũng sẽ tốt hơn, ngon hơn. Những loại nước mắm cao cấp có độ đạm từ 30 – 45%. Trên những bao bì của các sản phẩm nước mắm đều phải ghi thành phần độ đạm. Khi đi mua hàng mà nhìn trên bao bì không có hiển thị thành phần đạm thì nên cảnh giác với những loại nước mắm này có thể là hàng giả hoặc kém chất lượng.
Thành phần dinh dưỡng trong nước mắm
Khi lựa chọn nước mắm phải chú ý đến thành dinh dưỡng có trong nước mắm. Thông thường nước mắm chứa 4 thành phần dinh dưỡng tối ưu của cơ thể. Đó là nhiều acid thiết yếu: Valin, Methionin, Lysin, Vitamin: B1, B2, B12; chất sắt, Omega 3…
Nhận biết nước mắm ngon thông qua quan sát màu sắc
Nước mắm truyền thống ở nước ta được chế biến, ủ chượp trong thời gian khá dài (12 – 15 tháng, có thể hơn), từ những nguồn nguyên liệu tự nhiên được chăm chút kỹ lưỡng, cho ra những chai nước mắm thơm ngon. Một chai nước mắm truyền thống ngon phải đảm bảo có vàng rơm hoặc cánh gián, khi soi ngoài ánh sáng không thấy cặn bẩn. Nước mắm ngon khi để ngoài không khí vài giờ sẽ chuyển sang màu sẫm. Vì vậy với đặc điểm này khi mua phải chai nước mắm đã mở nắp ra vài ngày đến một tháng mà màu sắc vẫn không biến đổi thì phải đặt nghi vấn có thành phần hóa chất bảo quản.
Thế nào là nước mắm Việt truyền thống?
Trên thị trường hiện nay chủ yếu có hai loại nước mắm chính: nước mắm truyền thống và nước mắm công nghiệp. Nước mắm truyền thống được sản xuất từ nguồn nguyên liệu tự nhiên tại những vùng biển, ngư trường lớn của Việt Nam: Phú Quốc, Phan Thiết, Bình Thuận, Hải Phòng... các sản phẩm nước mắm truyền thống có giá đắt hơn so với các loại nước mắm công nghiệp: từ 30.000 vnđ trở lên. Các thương hiệu nước mắm truyền thống có thể kể ra như: nước mắm Phú Quốc, nước mắm Cát Hải – Hải Phòng, nước mắm Phan Thiết – Mũi Né, nước mắm 584 Nha Trang…
